حسن و قبح ذاتی، مقابل حسن و قبح عرضی و اعتباری بوده و مراد از آن این است که برخی از افعال اختیاری علت و تمام موضوع برای حکم عقلا به حسن یا قبح، می‌باشد؛ یعنی عقلا هر جا با این عنوان رو به رو شوند، به حسن یا قبح آن حکم می‌کنند، مانند: عنوان عدل و ظلم ، علم و جهل ، که عناوین عدل و علم، حسن ذاتی دارد؛ یعنی تمام موضوع برای حکم به حسن می‌باشد. هم چنین، ظلم و جهل، تمام موضوع برای قبح می‌باشد. علت این که به این قسم حسن و قبح ذاتی گفته می‌شود این است که این عناوین به خودی خود و به طور مستقل به حسن و قبح متصف بوده و به واسطه در اتصاف محتاج نمی‌باشد.
