شهرت آن به سبب غاری است که در آن قرار دارد و حضرت محمد هر سال مدتی را در آن به خلوت و عبادت می‌گذراند و خدا آن حضرت را در آنجا به رسالت مبعوث کرد بنا به فرموده امام علی علیه‌السلام، پیامبر اکرم پیش از بعثت هر سال مدتی در حراء مجاور می‌شد.
[۴]محمدبن احمد فاسی، شفاء الغرام بأخبار البلد الحرام، بیروت، دارالکتب العلمیه، ج۱، ص۲۷۹.
گفتنی است که در امتداد این کوه، کوه‌های اطراف عرفات قرار داشته و همچنین با کوه‌های طایف نیز پیوند دارد. حدود پنجاه متر مانده به قله کوه، غار حِرا قرار دارد که تنها فضایی به گنجایش نشستن پنج نفر داشته و در جایی از آن، تنها یک نفر می‌تواند بایستد.
قله حراء حدود چهل متر مربع مساحت دارد. اطراف قله باز است و هیچ صخره یا مانعی در برابر کسی که می‌خواهد اطراف را تماشا کند، وجود ندارد. فاصله بین غار و قله حدود بیست متر است.
[۲۲]محمدحسن خادمی، راهنمای حج و عمره، تهران ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۱۵۷.
وسعت دهانه غار به اندازه‌ای است که یک شخص متوسط القامت می‌تواند از آن عبور کند و در آنجا به نماز بایستد. داخل آن از هنگام طلوع تا غروب آفتاب روشن است، اما گرمای سوزان به آن نفوذ نمی‌کند.
[۲۵]اصغر قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرّمه و مدینه منوّره، (تهران) ۱۳۸۴ش، ص۱۰۷ـ۱۰۸.
[۴۵]احمدبن علی مقریزی، امتاع الاسماع بما للنبی صلی‌الله علیه وآله وسلم من الاحوال و الاموال و الحفدة و المتاع، چاپ محمد عبدالحمید نمیسی، بیروت ۱۴۲۰/۱۹۹۹، ج۵، ص۵۷.
غار حِرا محل عبادت رسول خدا صلی الله علیه وآله بوده و آن حضرت چندی از ایام سال، به ویژه ماه مبارک رمضان را در آن به‌سر می‌برده است. در همین غار بود که نخستین بار بر رسول خدا صلی الله علیه وآله وحی نازل شد و پنج آیه آغازین سوره علق برای آن حضرت فرود آمد: " اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ • خَلَقَ اْلإِنْسانَ مِنْ عَلَق • اقْرَأْ وَ رَبُّکَ اْلأَکْرَمُ • الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ ".
کوه ثَبیر که در برابر کوه حِرا در سوی دیگر جاده قرار دارد، از مکان‌های مقدس به شمار می‌رود. گفته‌اند که خداوند از این کوه، گوسفندی را برای ذبح نزد اسماعیل علیه السلام فرستاده است.
