ابوالفیض ثوبان بن ابراهیم ذوالنون مصری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالفیض (ابوالفیاض) ثوبان بن ابراهیم ذوالنون مصری صوفی رخمیمی (حدود ۱۵۵-۲۴۶ هـ)، فردی زاهد، حکیمی فصیح و شیخ دیار
مصر بوده است.
[ویرایش]
ابوالفیض (ابوالفیاض) ثوبان بن ابراهیم ذوالنون مصری صوفی رخمیمی (اخمیمی) نوبی؛ درباره نام و نسب و کنیه او اختلاف وجود دارد. نامش را فیض بن احمد، فیض بن ابراهیم و ذوالنون بن ابراهیم ذکر کرده‌اند.
وی در اواخر حکومت
منصور (خلافت ۱۳۶-۱۵۸ هـ) متولد شد.
او اصالتاً از اهالی نوبه، قریه‌ای واقع در مصر که اخمیم به آن گفته می‌شد، بود و در مصر سکونت داشت.
خطیب بغدادی او را فردی زاهد، حکیمی فصیح و شیخ دیار مصر معرفی کرده است.
وی اولین کسی بود که در مصر درباره احوال و مقامات اولیای خدا و منزلت
صوفیه سخن گفت، لذا علمای مصر او را مجبور کردند آنجا را ترک کند و به او تهمت زندیق زدند.
متوکل (خلافت ۲۳۲-۲۴۷ هـ) متوجه او شد و از او دعوت کرد تا به
سامرا بیاید و او در سامرا پس از گفت‌و‌گویی که با متوکل داشت، مورد علاقه متوکل قرار گرفت.
وی مدتی را در سامرا ماند و سپس راهی
بغداد شد و در آنجا سکونت گزید و پس از مدتی طولانی که در بغداد بود، به مصر مراجعت کرد.
ابوالفیض در سفری سیاحتی نیز به
شام رفت و از برخی مناطق آنجا از جمله
دمشق دیدن نمود و با
ابن‌سید حمدویه دیدار نمود.
[ویرایش]
ابوالفیض نزد مالک،
لیث بن سعد،
ابن‌لهیعه،
فضیل بن عیاض و
سفیان بن عیینه حدیث فرا گرفت.
کسانی مانند
احمد بن صبیح،
حسن بن مصعب و
ربیعة بن محمد طائی از او
روایت نقل کرده‌اند.
[ویرایش]
سرانجام ابوالفیض در سال ۲۴۶ هـ در محلی به نام جیزه، واقع در مصر از دنیا رفت. او را در مقابر اهل معافر دفن کردند.
[ویرایش]
آثار او عبارت‌اند از: الثقة فی الصنعة،
الرکن الاکبر
و قصیده که این سروده را
ایدمر بن علی جلدکی شرح کرده و آن‌را الدر المکنون نامیده است.
[ویرایش]
برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[ویرایش]
[ویرایش]
پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۲۱۷، برگرفته از مقاله «ابوالفیض ثوبان بن ابراهیم ذوالنون مصری».
