ابوالحسن علی بن ابراهیم حلبی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالحسن علی بن ابراهیم بن محمد بن ابوالحسن بن ابی‌المحاسن زهرة بن ابی‌المواهب حسینی حلبی مشهور به ابن زهره (قرن ششم هجری) از فقها و محدثان برجسته شیعه در
حلب و پدر
عزالدین حمزه بن علی است.
وی از خاندان علمی و شیعی معروفی برخاسته و تنها اثر باقی‌مانده‌اش «إداب النفس» در
اخلاق است.
او در نیمه نخست قرن ششم هجری می‌زیسته است.
ابوالحسن علی بن ابراهیم بن محمد بن ابوالحسن بن ابی‌المحاسن زهرة بن ابی‌المواهب حسینی حلبی مشهور به ابن زهره پدر ابن زهره مشهور به سیدعزالدین ابوالمکارم حمزة بن علی صاحب کتاب‌های «غنیة الجزوع» و «قبس الانوار» است.
ابن زهره از پدرش ابراهیم روایت کرده و پسرش حمزه بن علی هم راوی اوست.
خاندان جلیل و صاحب نام ابن زهره، از شیعیان حلب است که در تاریخ به
علم،
فضیلت، رشادت و
کمال معروف‌اند و بیشتر آنان از فقهای معروف شیعه و از جایگاه والایی برخوردار بوده‌اند. خود او هم عالم، فقیه و محدث برجسته و مورد اعتماد فقها و محدثان عصر خود، ساکن حلب و مورد احترام مردم آن سامان بوده و نسبش با یازده واسطه به
امام صادق (علیه‌السلام) می‌رسد.
از ایشان تنها یک اثر تألیفی به نام «إداب النفس» به ثبت رسیده است. مؤلف در این کتاب به ذکر پاره‌ای از مباحث اخلاقی که تأثیر بیشتری بر نفس دارند، پرداخته است. روش آن بدین گونه است که در یک مورد و موضوع اخلاقی، ابتدا موارد
ذم را بیان کرده و سپس به
مدح آن پرداخته است تا با این روش، تأثیر بیشتری بر نفس بگذارد؛ مثل روش
امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) در ذکر دنیا که ابتدا آن را ذم کرده و بعد به مدح آن پرداخته است. این کتاب به «آداب النفس» هم معروف است؛
ولی با توجه به موضوع کتاب که به ذکر موارد اخلاقی با روشی که تأثیر بیشتری بر نفس بگذارد می‌باشد، إداب النفس مناسب تر است.
شیخ ابراهیم کفعمی، علی بن زهره را ستوده و کتابش را از مآخذ «البلد الامین» قرار داده است.
از تاریخ ولادت و وفات ایشان اطلاعات دقیقی در دست نیست؛ ولی از تاریخ ولادت و وفات پسرش حمزه که در سال
۵۱۱ هجری متولد و
۵۸۵ هجری درگذشته،
می‌توان به دست آورد ابوالحسن از فقها و علمای برجسته نیمه نخست قرن ششم بوده است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «علی حلبی»، ج۴، ص۲۲۳.
