• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آمار اصحاب امام حسین در روز عاشورا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مقتل جامع سیدالشهداء
مقالات مرتبط: آمار اصحاب امام حسین.


آمار اصحاب امام حسین در روز عاشورا، از مباحث مرتبط با اطلاعات و گزارش‌های آماری در مورد واقعه کربلا است. در منابع درباره تعداد یاران امام حسین (علیه‌السّلام) در روز عاشورا اختلاف نظر وجود دارد که به نظر می‌رسد آمار تقریبی بین ۶۵ تا ۱۴۵ نفر قابل تخمین بوده و آمار ۷۲ نفر به لحاظ قدمت و اعتبار منابع و کثرت ناقلان آن، قابـل اعتماد و پذیرفتنی می‌نماید.


تعداد یاران امام حسین (علیه‌السّلام) در روز عاشورا، به گونه‌های مختلفی گزارش شده است:

۱.۱ - شصت و یک نفر

مسعودی، آمار یاران امام حسین (علیه‌السّلام) را در روز عاشورا، ۶۱ نفر گزارش کرده است.
[۱] مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة، ص۱۶۶.    


۱.۲ - کمتر از هفتاد نفر

قاضی نعمان مغربی و بلخی، تعداد یاران امام حسین (علیه‌السّلام) را در روز عاشورا کمتر از ۷۰ نفر گفته‌اند.
[۲] تمیمی مغربی، قاضی نعمان، شرح الاخبار، ج۳، ص١٥٤.    


۱.۳ - هفتاد و دو نفر

مشهورترین قول، که بیشترین قایل را هم دارد، ۷۲ نفر است. ابومخنف به نقل از ضحاک بن عبدالله مشرقی، یاران امام حسین (علیه‌السّلام) را در روز عاشورا ۷۲ نفر (شامل ۳۲ سواره و ۴۰ پیاده) ثبت کرده است.
[۳] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص٤٢٢.    
[۴] مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۹۵.    
[۵] ابن اعثم، احمد، کتاب الفتوح، ج۵، ص۱۰۱.    
[۶] تمیمی مغربی، قاضی نعمان، شرح الاخبار، ج۳، ص۱۵۵.    
[۷] رازی، ابن مسکویه، تجارب الامم، ج۲، ص۷۵.    
[۸] طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۱۷۸.    
[۹] نیشابوری، ابن فتال، روضة الواعظین، ص١٨٤.    
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری باعلام الهدی، ج۱، ص۴۵۷.    
[۱۱] خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، ج۲، ص۶.    
[۱۲] ابن جوزی، عبدالرحمن، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج۵، ص۳۳۹.    
[۱۳] سبط ابن جوزی، یوسف، تذکره الخواص، ج۲، ص۱۶۰.    
[۱۴] ابن کثیر، اسماعیل، البدایة و النهایة، ج۸، ص۱۹۲.    


۱.۴ - هشتاد و چند نفر

ابن حجر هیتمی (٩٧٤ق)، تعداد یاران امام حسین (علیه‌السّلام) را در روز عاشورا هشتاد و چند نفر نوشته است.
[۱۵] هیتمی، ابن حجر، الصواعق المحرقة، ص۱۹۷.
[۱۶] شبراوی، جمال الدین، الاتحاف بحب الاشراف، ص١٤٦-١٤٧.    


۱.۵ - صد نفر

خصین بن عبدالرحمن در گزارش خود به نقل از سعد بن عبیده، سپاه امام را نزدیک به ۱۰۰ نفر بیان کرده است.
[۱۷] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۲۶.    
[۱۸] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۹۳.    
[۱۹] ذهبی، شمس الدین، تاریخ الاسلام، ج۵، ص۱۵.    


۱.۶ - صد و چهارده نفر

خوارزمی بنا بر روایتی، تعداد یاران امام حسین (علیه‌السّلام) را در روز عاشورا، ١١٤ نفر (۳۲ سواره و ٨٤ پیاده) نقل کرده است. عبارت خوارزمی در این باره چنین است: ... وکان معه اثنان وثلاثون فارساً واربعون راجلاً وفی روایة: اثنان وثمانون راجلاً. البته این در صورتی است که «اثنان و ثمانون راجلاً» عطف به «اثنان و ثلاثون فارساً» باشد که با احتساب سوارگان سپاه امام، در مجموع تعداد آنان ١١٤ نفر (سواره و پیاده) می‌شود.
[۲۰] خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، ج۲، ص۶.    
[۲۱] حسینی موسوی، سیدمحمد، تسلیة المجالس و زینة المجالس، ج۲، ص٢٧٥.    
[۲۲] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۴۵، ص۴.    


۱.۷ - صد و چهل و پنج نفر

سبط ابن جوزی، آمار یاران امام حسین (علیه‌السّلام) را در روز عاشورا، ۱۴۵ نفر (۴۵ نفر سواره و ۱۰۰ نفر پیاده) نوشته است. البته وی قول به ۱۷۰ نفر (۷۰ نفر سواره و ۱۰۰ نفر پیاده) و نیز قول به ۳۰ سواره را هم بیان کرده است.
[۲۳] سبط ابن جوزی، یوسف، تذکرة الخواص، ج۲، ص۱۶۰.    


۱.۸ - سیصد نفر

طبری به نقل از ابومخنف از قول زید بن علی بن الحسین، یاران امام را ۳۰۰ نفر نوشته است.
[۲۴] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۷، ص۱۶۸.    


۱.۹ - جمع‌بندی

اگر گزارش طبری (۳۰۰ نفر) را به سبب متفرد بـودنش کنار بگذاریم، می‌توانیم تعداد یاران امام را بین ۶۵ تا ١٤٥ نفر تخمین بزنیم. در مجموع با توجه به آمار شهدای کربلا، آمار ۷۲ نفر به لحاظ قدمت و اعتبار منابع و کثرت ناقلان آن، قابـل اعتماد و پذیرفتنی می‌نماید.

۱. ↑ مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة، ص۱۶۶.    
۲. ↑ تمیمی مغربی، قاضی نعمان، شرح الاخبار، ج۳، ص١٥٤.    
۳. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص٤٢٢.    
۴. ↑ مفید، محمد بن نعمان، الارشاد، ج۲، ص۹۵.    
۵. ↑ ابن اعثم، احمد، کتاب الفتوح، ج۵، ص۱۰۱.    
۶. ↑ تمیمی مغربی، قاضی نعمان، شرح الاخبار، ج۳، ص۱۵۵.    
۷. ↑ رازی، ابن مسکویه، تجارب الامم، ج۲، ص۷۵.    
۸. ↑ طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۱۷۸.    
۹. ↑ نیشابوری، ابن فتال، روضة الواعظین، ص١٨٤.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری باعلام الهدی، ج۱، ص۴۵۷.    
۱۱. ↑ خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، ج۲، ص۶.    
۱۲. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن، المنتظم فی تاریخ الملوک و الامم، ج۵، ص۳۳۹.    
۱۳. ↑ سبط ابن جوزی، یوسف، تذکره الخواص، ج۲، ص۱۶۰.    
۱۴. ↑ ابن کثیر، اسماعیل، البدایة و النهایة، ج۸، ص۱۹۲.    
۱۵. ↑ هیتمی، ابن حجر، الصواعق المحرقة، ص۱۹۷.
۱۶. ↑ شبراوی، جمال الدین، الاتحاف بحب الاشراف، ص١٤٦-١٤٧.    
۱۷. ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۲۶.    
۱۸. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۹۳.    
۱۹. ↑ ذهبی، شمس الدین، تاریخ الاسلام، ج۵، ص۱۵.    
۲۰. ↑ خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین، ج۲، ص۶.    
۲۱. ↑ حسینی موسوی، سیدمحمد، تسلیة المجالس و زینة المجالس، ج۲، ص٢٧٥.    
۲۲. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۴۵، ص۴.    
۲۳. ↑ سبط ابن جوزی، یوسف، تذکرة الخواص، ج۲، ص۱۶۰.    
۲۴. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۷، ص۱۶۸.    


• پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۲، ص۴۷۶-۴۷۷.


رده‌های این صفحه : گزارش‌های آماری کربلا | مقتل جامع سیدالشهداء
جعبه ابزار