ناشئه (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ناشِئَة (به فتح نون و کسر شین) از
واژگان قرآن کریم که ممکن است
مصدر یا
اسم فاعل و به معنای حادث و پدید آمده باشد.
ناشِئَة ممکن است مصدر باشد مثل عاقبة و عافیة و ممکن است اسم فاعل باشد که ناشی‌ء به معنی حادث و پدید آمده است.
(اِنَ ناشِئَةَ اللَّیْلِ هِیَ اَشَدُّ وَطْئاً وَ اَقْوَمُ قِیلًا) مراد از «
(ناشِئَةَ اللَّیْلِ)» عبادتی است که در شب پدید آمده و واقع شده یعنی «
عبادت شب محکمتر است در ثبات قدم و در صفاء نفس و بندگی حق و قویترین قول است در
حضور قلب»
این آیه تعلیل آیات قبلی است که فرموده:
(قُمِ اللَّیْلَ اِلَّا قَلِیلًا..) (شب را، جز كمى، به پاخيز)
(وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا) (و
قرآن را با تامّل و دقت بخوان)
احتمال داده‌اند که
(ناشِئَةَ اللَّیْلِ) اضافه،
صفت بر
موصوف و مراد از ناشئة، لیل باشد یعنی: «شب پدید آمده محکمتر است از برای...»
(اَوَمَنْ یُنَشَّؤُا فِی الْحِلْیَةِ وَ هُوَ فِی الْخِصامِ غَیْرُ مُبِینٍ) «یا اختیار کرده آنکه را که در زینت
تربیت می‌شود و در
مخاصمه بیانش روشن نیست.»
رجوع شود به «خصم».
(وَ لَهُ الْجَوارِ الْمُنْشَآتُ فِی الْبَحْرِ کَالْاَعْلامِ) «برای خداست جاری شوندگان که در
دریا پدید آمده‌اند و مانند مرزها محسوس و آشکاراند».
در «بحر» مشروحا توضیح دادیم که این آیه با نهرهای دریائی تطبیق می‌شود.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ناشئه»، ج۷، ص۶۴.
