صرخ (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَرَخ (به فتح صاد و راء)
صُراخ (به ضم صاد) و
صَریخ (به فتح صاد) از
واژگان قرآن کریم، به معنای صیحه شدید، فریاد و یاری طلبیدن و یاری کردن است. صَریخ به معنی فریادرس نیز آمده است. این واژه دارای مشتقاتی است که در آیات قرآن به کار رفته است؛ مانند:
مُصرِخ (به ضم میم و کسر راء) به معنای صریخ و فریادرس، اِصْطِراخ (به کسر الف و سکون صاد و کسر طا) به معنای
استغاثه و ناله، اِسْتِصْراخ (به کسر الف و سکون سین و کسر تاء و سکون صاد) به معنای یاری خواستن است.
صَرَخ،
صُراخ و
صَریخ به معنی صیحه شدید، (فریاد) و یاری طلبیدن و یاری کردن است.
صریخ به معنی فریادرس و کمک نیز آمده است.
(وَ اِنْ نَشَاْ نُغْرِقْهُمْ فَلا صَرِیخَ لَهُمْ وَ لا هُمْ یُنْقَذُونَ) «و اگر می‌خواستیم غرقشان می‌کردیم فریادرسی نداشتند و نجات نمی‌یافتند.»
مُصرِخ به معنی صریخ و فریادرس است.
(فَلا تَلُومُونِی وَ لُومُوا اَنْفُسَکُمْ ما اَنَا بِمُصْرِخِکُمْ وَ ما اَنْتُمْ بِمُصْرِخِیَ) قول
شیطان است که به پیروان خود
روز آخرت خواهد گفت «مرا
ملامت نکنید. خودتان را ملامت کنید. من فریادرس شما نیستم. شما فریادرس من نیستید.»
(وَ هُمْ یَصْطَرِخُونَ فِیها رَبَّنا اَخْرِجْنا نَعْمَلْ صالِحاً) «اهل آتش در آن فریاد می‌کشند و ناله می‌کنند که: خدایا ما را خارج کن تا کار صالح انجام دهیم.»
اِصْطِراخ در اصل با تاء منقوط است که به طاء قلب شده و آن به معنی استغاثه و ناله است.
اِسْتِصْراخ به معنای یاری خواستن است.
(فَاِذَا الَّذِی اسْتَنْصَرَهُ بِالْاَمْسِ یَسْتَصْرِخُهُ) (..ناگهان ديد همان كسى كه ديروز از او يارى طلبيده بود فرياد مى‌زند و از او كمک مى‌خواهد..)
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «صرخ»، ج۴، ص۱۲۰.
