• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اغواگری شیطان (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



شیطان برای گمراهی و دور کردن انسان از مسیر حق تمام تلاش خود را در اغواکردن انسان‌ها می‌کند. در این مقاله آیات مرتبط با اغواگری شیطان معرفی می‌شوند.



شیطان در كمين انسانها براى كشاندن آنان به مسلك گمراهان:
وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ الَّذِي آتَيْناهُ آياتِنا فَانْسَلَخَ مِنْها فَأَتْبَعَهُ الشَّيْطانُ فَكانَ مِنَ الْغاوِينَ.


گمراه‌گرى شيطان، روشن و غير قابل انكار:
... هذا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِينٌ.


هشدار خدا به انسانها، از اغوا شدن به وسيله شيطان:
يا بَنِي آدَمَ لا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطانُ كَما أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِيُرِيَهُما سَوْآتِهِما إِنَّهُ يَراكُمْ هُوَ وَ قَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّياطِينَ أَوْلِياءَ لِلَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ.




۴.۱ - تعبیر اشتباه از راه حق

شيطان، جلوه‌دهنده گمراهی به صورت راه هدایت:
وَ مَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ‌ وَ إِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ. ضمير «إنّهم» به شياطين برمى‌گردد و «يحسبون» مى‌فهماند كه پیروان شیطان خيال مى‌كنند به راه حق هدايت شده‌اند.

۴.۲ - ارجاع داوری به طاغوت

ارجاع داوريها به طاغوت، خواسته شيطان، براى گمراه كردن:
... يُرِيدُونَ أَنْ يَتَحاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَ قَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ وَ يُرِيدُ الشَّيْطانُ أَنْ يُضِلَّهُمْ ضَلالًا بَعِيداً.

۴.۳ - وسوسه

قتل ناخواسته فرد قبطى به وسيله موسی علیه‌السلام، نشأت گرفته از وسوسه‌های شیطان:
... فَاسْتَغاثَهُ الَّذِي مِنْ شِيعَتِهِ عَلَى الَّذِي مِنْ عَدُوِّهِ فَوَكَزَهُ مُوسى‌ فَقَضى‌ عَلَيْهِ قالَ هذا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِينٌ.

۴.۴ - دعوت و القا

تلاش شيطان براى گمراهى و اغواى انسانها، محدود به دعوت و القا:
۱. وَ قالَ الشَّيْطانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ ... وَ ما كانَ لِي عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلَّا أَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي‌ ....
۲. الَّذِي جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَأَلْقِياهُ فِي الْعَذابِ الشَّدِيدِ قالَ قَرِينُهُ رَبَّنا ما أَطْغَيْتُهُ وَ لكِنْ كانَ فِي ضَلالٍ بَعِيدٍ. بر اين اساس كه منظور از «قرينه»، شيطان باشد. جمله «ما أطغيته» مى‌فهماند كار شيطان دعوت است، نه اكراه بر ضلالت و طغیانگری‌.


••• شيطان، عامل گمراهى انسانها و جدا شدن آنان از راه انبیا:
... يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا يا وَيْلَتى‌ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلًا لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ ... وَ كانَ الشَّيْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولًا.

••• شيطان، عامل گمراهى و محروميّت انسانها، از هدايت و راه مستقیم الهی:
۱. إِنْ يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ إِلَّا إِناثاً وَ إِنْ يَدْعُونَ إِلَّا شَيْطاناً مَرِيداً وَ لَأُضِلَّنَّهُمْ‌ ....
۲. ... وَ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ فَهُمْ لا يَهْتَدُونَ.
۳. وَ مَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ‌ وَ إِنَّهُمْ لَيَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ.
۴. وَ لا يَصُدَّنَّكُمُ الشَّيْطانُ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ.




۶.۱ - بی‌تقوایان

گمراه شدن بى‌تقوايان، به وسيله اغواگرى شيطان:
إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ‌ وَ إِخْوانُهُمْ يَمُدُّونَهُمْ فِي الغَيِّ ثُمَّ لا يُقْصِرُونَ. ضمير «إخوانهم» به شيطان برمى‌گردد و مقصود از «إخوانهم» برادران بى‌تقواى شيطانها است.

۶.۲ - پیروان شیطان

شيطان، گمراه‌گر دوستان و پيروان خود:
۱. ... شَيْطانٍ مَرِيدٍ كُتِبَ عَلَيْهِ أَنَّهُ مَنْ تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُ يُضِلُّهُ وَ يَهْدِيهِ إِلى‌ عَذابِ السَّعِيرِ.
۲. وَ يَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلى‌ يَدَيْهِ يَقُولُ يا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا يا وَيْلَتى‌ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلًا لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جاءَنِي وَ كانَ الشَّيْطانُ لِلْإِنْسانِ خَذُولًا.

۶.۳ - دوزخیان

شيطان، مسبّب اصلى گمراهى دوزخیان، در ديدگاه آنان:
وَ بَرَزُوا لِلَّهِ جَمِيعاً فَقالَ الضُّعَفاءُ لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا مِنْ عَذابِ اللَّهِ مِنْ شَيْ‌ءٍ قالُوا لَوْ هَدانَا اللَّهُ لَهَدَيْناكُمْ سَواءٌ عَلَيْنا أَ جَزِعْنا أَمْ صَبَرْنا ما لَنا مِنْ مَحِيصٍ‌ وَ قالَ الشَّيْطانُ‌ ... وَ ما كانَ لِي عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلَّا أَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي فَلا تَلُومُونِي وَ لُومُوا أَنْفُسَكُمْ ما أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ وَ ما أَنْتُمْ بِمُصْرِخِيَّ إِنِّي كَفَرْتُ بِما أَشْرَكْتُمُونِ مِنْ قَبْلُ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ.


گمراه‌شدگان بنی‌آدم، بر اثر اغواگرى شيطان، مورد سرزنش و نکوهش:
۱. وَ قالَ الشَّيْطانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَ وَعَدْتُكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ وَ ما كانَ لِي عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطانٍ إِلَّا أَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي فَلا تَلُومُونِي وَ لُومُوا أَنْفُسَكُمْ‌ ....
۲. أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَنِي آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ‌ ... وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ جِبِلًّا كَثِيراً أَ فَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ.


اغواگرى و گمراه‌گرى شيطان، به منظور بازداشتن انسانها از سجده به درگاه خداوند:
... وَ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ‌ ... أَلَّا يَسْجُدُوا لِلَّهِ‌ ....


اغواگری ابلیس (قرآن)
ابزار شیطان (قرآن)


۱. اعراف/سوره۷، آیه۱۷۵.    
۲. قصص/سوره۲۸، آیه۱۵.    
۳. اعراف/سوره۷، آیه۲۷.    
۴. زخرف/سوره۴۳، آیه۳۶.    
۵. زخرف/سوره۴۳، آیه۳۷.    
۶. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۸، ص ۱۰۲.    
۷. آلوسی، شهاب الدین، روح المعانی، ج ۱۳، ص ۸۱-۸۲.    
۸. نساء/سوره۴، آیه۶۰.    
۹. قصص/سوره۲۸، آیه۱۵.    
۱۰. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۲.    
۱۱. ق/سوره۵۰، آیه۲۶.    
۱۲. ق/سوره۵۰، آیه۲۷.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۹، ص ۲۲۰.    
۱۴. آلوسی، شهاب الدین، روح المعانی، ج ۱۳، ص ۳۳۶.    
۱۵. فرقان/سوره۲۵، آیات۲۷-۲۹.    
۱۶. نساء/سوره۴، آیه۱۱۷.    
۱۷. نساء/سوره۴، آیه۱۱۹.    
۱۸. نمل/سوره۲۷، آیه۲۴.    
۱۹. زخرف/سوره۴۳، آیه۳۶.    
۲۰. زخرف/سوره۴۳، آیه۳۷.    
۲۱. زخرف/سوره۴۳، آیه۶۲.    
۲۲. اعراف/سوره۷، آیه۲۰۱.    
۲۳. اعراف/سوره۷، آیه۲۰۲.    
۲۴. زمخشری، محمود بن عمر، الکشّاف، ج ۲، ص ۱۹۱.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۴، ص ۷۹۰.    
۲۶. حجّ/سوره۲۲، آیه۳.    
۲۷. حجّ/سوره۲۲، آیه۴.    
۲۸. فرقان/سوره۲۵، آیات۲۷-۲۹.    
۲۹. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۱.    
۳۰. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۲.    
۳۱. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۲۲.    
۳۲. یس/سوره۳۶، آیه۶۰.    
۳۳. یس/سوره۳۶، آیه۶۲.    
۳۴. نمل/سوره۲۷، آیه۲۴.    
۳۵. نمل/سوره۲۷، آیه۲۵.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۸، ص۱۲۸، برگرفته از مقاله «اغواگری شیطان».    


رده‌های این صفحه : شیطان | موضوعات قرآنی




جعبه ابزار