کویت
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کویت یکی از چهار شیخ‌نشین‌های حاشیه جنوبی
خلیج فارس و از
کشورهای اسلامی است.
کشور کویت که در سال میلادی از بریتانیا کسب استقلال کرد، در جنوب غربی ایران و در نقطه تلاقی سه قدرت مهم و اصلی منطقه‌ای یعنی ایران،
عراق،
عربستان سعودی و خلیج فارس واقع شده است. این کشور دارای حدود/ میلیون نفر جمعیت است که حدود/ میلیون نفر از آنان غیرکویتی هستند. از این میان بیش از درصد جمعیت
مسلمان (درصد
سنی و درصد
شیعه) بوده و دارای وسعتی معادل کیلومتر مربع است و بدین لحاظ کشور کوچکی محسوب می‌شود. برای مثال وسعت عربستان برابر وسعت کویت است و به همین دلیل کویت فاقد عمق استراتژیک بوده و بدین ترتیب یکی از کشورهای آسیب پذیر منطقه به شمار می‌آید. عراق همواره نسبت به این کشور دارای ادعاهای حاکمیتی بوده و یک بار نیز در سال با تجاوز رژیم بعثی عراق و اشغال کویت مواجه بوده است. خاندان صباح که از اخلاف
قبیله «عنیزه» در عربستان هستند به صورت موروثی بر این کشور حکمرانی می‌کنند. کویت در طول تاریخ توسط قدرت‌های مختلف منطقه اداره می‌شده است و در سال، انگلیسی‌ها بر این سرزمین تسلط پیدا کردند و در سال، شیخ مبارک، امیر وقت کویت طی قراردادی با انگلیسی‌ها به تحت الحمایگی این کشور تن داد. کویت در از انگلستان
استقلال یافت تا این که در سال توسط رژیم بعثی عراق اشغال شد و در همان سال نیز توسط نیروهای
سازمان ملل به رهبری آمریکا از اشغال عراق خارج شد.
کویت نیز همانند امارات متحده عربی دارای ده درصد
ذخایر شناخته شده ی نفت در جهان بوده و بدین لحاظ از نظر ژئواکونومیکی موقعیت بسیار ارزشمندی دارد. همین
ثروت سرشار، کویت را نه تنها مورد طمع همسایگانی چون
صدام معدوم، بلکه دیگر کشورهای قدرتمند قرار داده است. در واقع لشکرکشی متحدین به رهبری آمریکا به کویت و اخراج عراق از این کشور، نه برای خود کویت، بلکه به علت وجود
ذخایر نفتی آن بود و لذا برخی جنگ خلیج فارس را «جنگ نفت» نامیدند.
نظام حکومتی کویت متشکل از سه
قوه مقننه،
قضائیه و
مجریه است و طبق
قانون اساسی نظام تفکیک قوا بر آن حاکم است. اما در عمل امیر کویت بر هر سه قوه اعمال نفوذ می‌کند. زیرا علاوه بر آن که ریاست قوه مجریه را بر عهده دارد، ریاست مجلس امت را نیز داراست و احکام قضایی نیز با نام وی صادر می‌شود. آل صباح متشکل از دو خاندان «السالم» و «الجابر» است که عموزاده یکدیگرند و به نوبت یکی از اعضاء این دو
خاندان به عنوان امیر کویت انتخاب می‌شود. لذا
ولیعهد و امیر کویت همواره پسر عمو هستند. ولیعهد سمت نخست وزیری را نیز بر عهده دارد. در میان
کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، کویت از
دموکراسی بیشتری برخوردار است زیرا نمایندگان مجلس امت با رای مردم انتخاب می‌شوند و زنان از حق رای برخوردار هستند. در عین حال مجلس در امور کشور و تصمیم گیری‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند. به عنوان مثال مجلس می‌تواند قوانین و لوایح را بررسی و تصویب کند، فرمان‌های صادر شده از سوی امیر را رد کند، وزیران دولت را
استیضاح نموده و در صورت لزوم رای عدم اعتماد به وزیران بدهد. نهادهای مدنی و گروه‌ها در کویت از آزادی بیان نسبی برخوردار هستند اما
حزب سیاسی قانونی در این کشور وجود ندارد و به همین دلیل و به دلیل
حکومت موروثی و نیز تقید به چارچوب‌های سنتی و بسته، کشوری نیمه دیکتاتوری محسوب می‌شود. اگر چه پس از آزادسازی کویت از اشغال عراق و حضور کشورهای غربی در این کشور، تعدادی از گروه‌های سیاسی در قالب
جنبش، اتحاد،
ائتلاف و غیره در این کشور به وجود آمده‌اند.
کویت دارای روابط حسنه با قدرت‌های بزرگ خصوصا انگلستان (به دلیل سابقه تاریخی) و آمریکا (خصوصا پس از آزادسازی کویت از اشغال عراق) می‌باشد. هم چنین روابط خوبی با فرانسه، روسیه و چین دارد. اگر چه اختلافات مرزی با ایران، عراق و عربستان دارد اما در مجموع با کشورهای منطقه روابط مناسبی دارد. پس از استقلال کویت در، ایران از نخستین کشورهایی بود که آن را به رسمیت شناخت. در سال، سفارت ایران در کویت افتتاح شد و روابط دو کشور رو به بهبود نهاد. اما باز پس گیری جزایر سه گانه توسط ایران که به واکنش منفی برخی از کشورهای عربی از جمله کویت به سود امارات منتهی شد، سبب سردی روابط دو کشور شد. وقوع
انقلاب اسلامی ایران نوعی
وحشت و
اضطراب در میان شیخ نشین‌های منطقه به وجود آورد و اگر چه کویت حکومت
جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت شناخت، اما حوادث پس از آن خصوصا حمایت‌های بی دریغ و همه جانبه ی کویت از رژیم عراق در تجاوز هشت ساله علیه ایران و رفتارهای غیردوستانه ی این کشور در حمایت از ادعاهای
امارات متحده عربی در قبال جزایر سه گانه، سبب سردی هر چه بیشتر روابط ایران و کویت شد. علی رغم همه ی این‌ها، ایران پس از تجاوز عراق به کویت، بلافاصله آن را محکوم کرد و از کویت حمایت نمود. آوارگان کویتی را پناه داد و پس از رفع اشغال نیز همکاری بسیاری در مهار آتش سوزی چاه‌های نفت کویت ارائه نمود. اگر چه پس از آن روابط دو کشور رو به بهبود نهاد و دو کشور مبادلات اقتصادی، تجاری، فرهنگی و سیاسی بسیاری با یکدیگر دارند، اما حمایت‌های کویت از ادعاهای امارات که در قالب اجلاس‌های شورای همکاری خلیج فارس انجام می‌شود، به عنوان یک لکه سیاه کماکان بردامان دیپلماسی کویت در قبال ایران وجود دارد.
نرم افزار کتابخانه جامع حج، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
