• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کورنلیس‌فان آرندونک

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آرِنْدونْک، کورنلیس‌فان (۱۸۸۱-۱۹۴۶م) اسلام‌شناس هلندی، متخصص در تاریخ زیدیه و یکی از نویسندگان دایرة ‌المعارف اسلام است.



آرندونک تحصیلات دانشگاهی را در رشتۀ زبان عربی و تاریخ و معارف اسلامی در دانشگاه لیدن دنبال کرد. در ۱۹۱۹م با گذراندن پایان‌نامه‌ای با عنوان «آغاز امامت زیدیان در یمن »، به راهنمایی اسنوک هورگرونیه، به دریافت درجۀ دکتری در زبان و ادبیات سامی نایل آمد. وی فراهم آوردن مطالب پایان‌نامۀ خود مدتی را در لندن سپری کرد.
پس از فراغت از تحصیل، عهده‌دار بخش نسخه‌های خطی و کتابهای شرقی کتابخانۀ دانشگاه لیدن گردید و سرانجام به استادی زبان و معارف عربی همین دانشگاه برگزیده بود.


آرندونک در همۀ عمر بیش از یک کتاب عمده ننوشت. آثار دیگر او شامل شماری مقاله در شرح پاره‌ای اصطلاحات اسلامی و گزارش زندگی تنی چند از نویسندگان و دانشمندان اسلامی است. نزدیک به همۀ این مقالات در چاپ اول دایرة ‌المعارف اسلام منتشر شده‌است.
آثار وی اینهاست:

۲.۱ - آغاز امامت زیدیه در یمن

۱. آغاز امامت زیدیه در یمن، لیدن، ۱۹۱۹، بررسی و تحلیلی تاریخی از پیدایش و گسترش فرقۀ دینی ـ سیاسی زیدیه (معتقدان به امامت زید بن علی ‌ بن حسین ‌ بن علی‌ بن ابی‌طالب ) در یمن. این کتاب را می‌توان بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین کار آرندونک دانست که در نگارش آن از تنها نسخۀ خطی سیره‌الهادی تألیف علی‌ بن محمد بن عبیداللّه عباسی علوی (د ۲۸۵ق/۸۹۸م) که آن زمان در موزۀ بریتانیا بوده، بهرۀ فراوان جسته‌است. این کار آرندونک همواره برای علاقه‌مندان به پژوهش در تاریخ عرب و آیین اسلام منبع سودمندی بوده‌است. ارزش آن به اندازه‌ای بود که در‌ همان سال نگارش جزو سلسله انتشارات دخویه چاپ و منتشر گردید. ژاک‌ریکمن کتاب آرندونک را از زبان هلندی به فرانسوی برگردانید که در ۱۹۶۰م به همت‌ همان بنیاد دخویه منتشر شد.

۲.۲ - آیین آشنایی با جادو

۲. «آیین آشنایی با جادو در عربستان جنوبی»، «بزرگداشت نامۀ براون»،۱۹۲۲.

۲.۳ - ابن‌حجر هیتمی

۳. «ابن‌حجر هیتمی»، دایره‌المعارف اسلام، شرح حال ابوالعباس احمد بن محمد بن محمد بن علی‌ بن حجر شهاب‌الدّین هیتمی سعدی، عالم بلندآوازۀ مصری و فقیه پراثر شافعی (د ۹۷۴ق/۱۵۶۷م) و نویسندۀ تفسیر معروفی به نام تحفه‌المحتاج لشرح‌ المنهاج است.

۲.۴ - ابن حزم

۴. «ابن حزم»، دایرة ‌المعارف اسلام، در معرفی ابومحمد علی‌ بن احمد بن سعید، فقیه و شاعر معروف عرب اندلسی‌نژاد (د ۴۵۶ق/۱۰۶۴م) نویسندۀ طوق‌ الحمامه و الفِصَل است.

۲.۵ - ابن‌حوقل

۵. «ابن‌حوقل»، دایرة المعارف اسلام، شرح کوتاهی از زندگی و کارهای ابوالقاسم‌ بن علی نصیبی، جغرافی‌دان عرب نیمۀ دوم سدۀ ۴ق/۱۰م و نویسندۀ المسالک والممالک یا صوره‌الارض است.

۲.۶ - ابن خالویه

۶. «ابن خالویه»، بررسی احوال ابوعبداللّه حسین‌ بن احمد بن حمدان همدانی ، نحوی و لغوی مشهور (د ۳۷۰ق/۹۸۰م) نویسندۀ کتاب لَیْسَ و شرح مقصوره ابن‌دُرید است.

۲.۷ - ابن خردادبه

۷. «ابن خردادبه»، دایرة‌ المعارف اسلام، شرح احوال ابوالقاسم عبیداللّه‌ بن عبداللّه، جغرافی‌دان ایرانی‌نژاد سدۀ ۳ق/۹م، نویسندۀ المسالک و الممالک است.

۲.۸ - ابن‌دُمَیْنَه

۸. «ابن‌دُمَیْنَه»، دایرة‌ المعارف اسلام ، زندگی‌نامۀ کوتاهی از عبداللّه‌ بن عبیداللّه‌ بن احمد ابوالسّری (د. ح. ۱۲۹ق/۷۴۷م)، از شعرای اواخر عهد اموی و اوایل خلافت عباسیان است.

۲.۹ - ابن‌دَیْبَع

۹. «ابن‌دَیْبَع»، دایرة‌ المعارف اسلام ، معرفی ابوعبداللّه عبدالرحمان‌ بن علی وجیه‌الدین شیبانی زَبیدی، عالم دینی و مورخ یمنی (د ۹۴۴ق/۱۵۳۷م) صاحب بُغْیَة ‌المستفید فی اخبار مدینه زبید، در تاریخ یمن، و اثاری دیگر است.

۲.۱۰ - ابن رُسته

۱۰. «ابن رُسته»، دایرة‌ المعارف اسلام ، شرح حال و آثار ابوعلی احمد بن عمر ، عالم ایرانی‌نژاد عرب در نیمۀ دوم سدۀ ۳ق/۹-۱۰م، نویسندۀ الاعلاق النفیسه، در تاریخ و جغرافیا و پاره‌ای موضوعات دیگر است.

۲.۱۱ - حاتم‌طائی

۱۱. «حاتم‌طائی» دایرة‌ المعارف اسلام ، گزارش احوال ابوسفّانه حاتم‌بن عبداللّه‌بن سعدطائی، شاعر عرب در سدۀ اول پیش از هجرت / نیمۀ دوم سدۀ ۶م، ضرب ‌المثل در گشاده‌دستی و میهمان‌نوازی است.

۲.۱۲ - مقالات

۱۲. مقالات « اخلاص »، «شریف»، «فتوّت»، « قصاص » و « کنیسه »، دایرة‌ المعارف اسلام (مقالۀ «اخلاص» تنها در چاپ اول آمده‌است)
[۱] عقیقی، نجیب، المستشرقون، ج۲، ص۶۷۱-۶۷۲.



(۱) دایرة‌ المعارف اسلام الاسلامی.
(۲) عقیقی، نجیب، المستشرقون.


۱. عقیقی، نجیب، المستشرقون، ج۲، ص۶۷۱-۶۷۲.



دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «کورنلیس‌فان آرندونک»، ج۱، ص۱۷۴.    



جعبه ابزار