کاهن (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کاهِن (به کسر هاء) از ماده «کَهُن» از
واژگان قرآن کریم و به معنی کسی است که رفیقی از جنّ دارد و به او اخبار می‌آورد. این لفظ تنها دو بار در قرآن آمده است.
کَهُن:
کاهن کسی است که رفیقی از جنّ دارد و به او اخبار می‌آورد.
راغب گوید: کاهن کسی است که از اخبار گذشته مخفی از روی ظنّ خبر می‌دهد و عرّاف آن است که از اخبار آینده همین طور خبر می‌دهد و چون این دو صناعت مبنی بر ظنّ است که گاهی درست و گاهی نادرست در می‌آید.
(فَذَکِّرْ فَما اَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِکاهِنٍ وَ لا مَجْنُونٍ) «تذکّر بده تو به واسطه
وحی خدا نه کاهنی که گفتار خویش را از جنّ گرفته باشی و نه مجنونی که لا عن شعور سخن بگویی.»
(وَ لا بِقَوْلِ کاهِنٍ قَلِیلًا ما تَذَکَّرُونَ) (نه گفته كاهنى، اما كمتر متذكّر مى‌شويد.)
راغب گوید: کاهن کسی است که از اخبار گذشته مخفی از روی ظنّ خبر می‌دهد و عرّاف آن است که از اخبار آینده همین طور خبر می‌دهد و چون این دو صناعت مبنی بر ظنّ است که گاهی درست و گاهی نادرست در می‌آید. لذا
رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) فرمود: هر که پیش عرّافی یا کاهنی بیاید و قول او را تصدیق کند به آن چه بر
اباالقاسم نازل گشته
کافر شده است
«مَنْ اَتَی عَرَّافاً اَوْ کَاهِناً فَصَدَّقَهُ بِمَا قَالَ فَقَدْ کَفَرَ بِمَا اُنْزِلَ عَلَی اَبِی الْقَاسِمِ.» اقرب الموارد این فرق را از کلیّات ابوالبقا نقل کرده و گوید: در تعریفات کاهن آن است که از آینده خبر می‌دهد و مدّعی علم اسرار و مطالعه غیب است.
طبرسی در ذیل آیه اوّل فرموده: کاهن کسی است که مدعی علم غیب است با استخدام جنّ.
ابن اثیر در
نهایه گفته بعضی از کاهنان عرب می‌گفتند که جنّ اخبار غیب را به آنها می‌رساند.
شیخ انصاری در
مکاسب محرّمه در مساله کهانت فرموده: آن چه از اکثر علما در تعریف کاهن نقل شده همان است که در قواعد گفته: کاهن کسی است که رفیقی از جنّ دارد و به او اخبار می‌آورد.
به نظر نگارنده غرض قرآن از کاهن همین معنی است نه آن که راغب گفته و در جای دیگر آمده
(وَ ما تَنَزَّلَتْ بِهِ الشَّیاطِینُ • وَ ما یَنْبَغِی لَهُمْ وَ ما یَسْتَطِیعُونَ) (هرگز اين آيات را
شیاطین نازل نكردند و براى آنها سزاوار نيست؛ و قدرت بر چنين كارى ندارند.)
این لفظ تنها دو بار در قرآن آمده است.
•
قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «کهن»، ج۶، ص۱۶۴.
