• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کنّ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





کَنّ (به فتح کاف و تشدید نون) از واژگان قرآن کریم به معنی پوشاندن و محفوظ داشتن می‌باشد. از مشتقات این کلمه در قرآن مجید کِنّ (به کسر کاف و تشدید نون) به معنی ظرف و غلافی که در آن محفوظ گردد. اَکْنان (به فتح الف و سکون کاف) غارها و گودال‌هایی است که انسان با پناه بردن به آن‌ها از باد، باران و حیوانات محفوظ مانده و بهره‌های دیگر از آن‌ها می‌برد. اَکِنّه (به فتح الف و کسر کاف) جمع کِنّ است به معنی ظرف، غلاف و آن چه چیزی در آن مستور می‌شود. مَکْنون (به فتح میم و سکون کاف) به معنی محفوظ از هر شی‌ء است.



کَنّ کنّ و کنون به معنی پوشاندن و محفوظ داشتن است، «کنّ الشّی‌ء کنّا و کنونا: ستره فی کنّه و غطّاه و اخفاه». کِنّ آن است که چیزی در آن محفوظ گردد، جمع آن اکنّة و اکنان است.


(وَ رَبُّکَ یَعْلَمُ ما تُکِنُ‌ صُدُورُهُمْ وَ ما یُعْلِنُونَ‌) «خدایت می‌داند آن چه را که سینه‌هاشان مخفی می‌دارد و آن چه را که آشکار می‌کنند.» آیه درباره مستور در نفس است.

۲.۱ - کننت

راغب می‌گوید «کننت» مخصوص است به آن چه با لباس یا با خانه و غیر آن مستور گردد. و «اکننت» به آن چه در نفس‌ مستور می‌گردد.
(وَ لا جُناحَ عَلَیْکُمْ فِیما عَرَّضْتُمْ بِهِ مِنْ خِطْبَةِ النِّساءِ اَوْ اَکْنَنْتُمْ‌ فِی اَنْفُسِکُمْ‌) (و گناهى بر شما نيست كه به طور كنايه، از زنانى كه همسرانشان مرده‌اند خواستگارى كنيد، و يا بى آن كه اظهار كنيد دردل تصميم بگيريد.) آیه درباره مستور در نفس است.

۲.۲ - اکنان

اکنان غارها و گودال‌هایی است که انسان با پناه بردن به آن‌ها از باد، باران و حیوانات محفوظ مانده و بهره‌های دیگر از آن‌ها می‌برد.
(وَ جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الْجِبالِ‌ اَکْناناً) (و از كوه‌ها پناهگاه‌هايى؛ و براى شما پوشش‌هايى آفريده.)

۲.۳ - اکنه

اَکِنّه جمع کِنّ است به معنی ظرف، غلاف و آن چه چیزی در آن مستور می‌شود.
(وَ جَعَلْنا عَلی‌ قُلُوبِهِمْ اَکِنَّةً اَنْ یَفْقَهُوهُ‌) «بر قلوب آن‌ها پرده و سرپوش‌ها قرار دادیم از این‌که قرآن را بفهمند.»

۲.۴ - مکنون

مَکْنون به قول طبرسی به معنی محفوظ از هر شی‌ء است. (وَ عِنْدَهُمْ قاصِراتُ الطَّرْفِ عِینٌ • کَاَنَّهُنَّ بَیْضٌ‌ مَکْنُونٌ‌) «در نزد اهل بهشت زنانی است سیمین تن درشت چشم گویی تخم نهفته و محفوظند.» تخم تا در زیر مرغ است سفید برّاق و با صفا است.
در وصف غلمان و خدمت‌کاران بهشتی آمده: (کَاَنَّهُمْ لُؤْلُؤٌ مَکْنُونٌ‌) «گویی مروارید مستور و نهفته‌اند.»
(وَ حُورٌ عِینٌ. کَاَمْثالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَکْنُونِ‌) (و همسرانى از حورالعین دارند، همچون مرواريد در صدف پنهان.)
(اِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِیمٌ • فِی کِتابٍ‌ مَکْنُونٍ‌) (كه آن، قرآن پر ارزشى است، كه در كتاب محفوظى جاى دارد.)
ظاهرا مراد از کتاب مکنون امّ الکتاب است که قرآن از آن نازل گردیده‌: (وَ اِنَّهُ فِی اُمِّ الْکِتابِ لَدَیْنا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ‌) (و اين قرآن در لوح محفوظ نزد ما والا و استوار است.)


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۱۵۳.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۷۲۶.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-حسینی، ج۶، ص۳۰۲.    
۴. قصص/سوره۲۸، آیه۶۹.    
۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۶۹.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۹۹.    
۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۴۵۳.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۸، ص۲۲۶.    
۹. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۷۲۷.    
۱۰. بقره/سوره۲، آیه۲۳۵.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۸.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۲، ص۲۴۳.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۳۶۴.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۲، ص۱۲۰.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۴۲.    
۱۶. نحل/سوره۱۶، آیه۸۱.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۲۷۶.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۳۱۴.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۴۵۵.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۱۸۶.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۲۷.    
۲۲. انعام/سوره۶، آیه۲۵.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۷، ص۵۱.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۷، ص۷۱.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۳۵۹.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۸، ص۴۸.    
۲۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۳۰۴.    
۲۸. صافات/سوره۳۷، آیه۴۸-۴۹.    
۲۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۱۳۷.    
۳۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی،، ج۱۷، ص۲۰۷.    
۳۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۳۰۵.    
۳۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۴۸۲.    
۳۳. طور/سوره۵۲، آیه۲۴.    
۳۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۴.    
۳۵. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۰.    
۳۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۲۷۷.    
۳۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۳، ص۳۵۲.    
۳۸. واقعه/سوره۵۶، آیه۲۲-۲۳.    
۳۹. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۳۵.    
۴۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۲۲.    
۴۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۱۰.    
۴۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۶۱.    
۴۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۴۵.    
۴۴. واقعه/سوره۵۶، آیه۷۷-۷۸.    
۴۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۵۳۷.    
۴۶. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۳۷.    
۴۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۳۷.    
۴۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۷۶.    
۴۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۱۸۱.    
۵۰. زخرف/سوره۴۳، آیه۴.    
۵۱. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۴۸۹.    
۵۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۸، ص۸۴.    
۵۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۸، ص۱۲۳.    
۵۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۶۷.    
۵۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۲، ص۱۸۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «کنن»، ج۶، ص۱۵۳.    






جعبه ابزار