• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

عبدالجلیل پسندی‌سمرقندی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



پسندی سمرقندی، عبدالجلیل، شاعر و خوشنویس تاجیک است.





۱.۱ - نام پسندی


برخی نام او را عبدالرحیم دانسته اند
[۱] حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، ج۱، ص۵۸، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.
ولی فرزند وی، جلیل زاده نام وی را عبدالجلیل گفته است.

۱.۲ - زمان تولد و مرگ


پسندی در سال ۱۲۹۲/۱۸۷۵ در سمرقند به دنیا آمد و در سال ۱۳۳۴/ ۱۹۱۶ درگذشت.

۱.۳ - پدر پسندی


پدرش ملا عبدالکریم پسندی سمرقندی (۱۲۴۵ـ۱۳۲۷/ ۱۸۲۹ـ۱۹۰۹)، از شاعران معروف زمان خود بوده و دیوان اشعاری در حدود ۲۵۰۰ بیت داشته که اکنون در دسترس نیست.
[۲] حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، ج۱، ص۱۵۹، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.
[۳] صدرالدین عینی، نمونة ادبیات تاجیک، ج۱، ص۳۴۳، مسکو ۱۹۲۶.


۱.۴ - محل تحصیل


پسندی در زادگاهش به تحصیل پرداخت و در علوم رسمی زمان تبحّر یافت، ولی بیش‌تر به شعر و شاعری گرایش داشت.
[۴] حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، ج۱، ص۵۸، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.


۱.۵ - سفر به مکه


وی در سال ۱۳۲۴/۱۹۰۶ همراه پدر به زیارت خانه خدا رفت و پس از بازگشت به زادگاه، به سائقة قریحة سرشار خود، به سرودن شعر پرداخت. 
[۵] حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، ج۱، ص۱۵۹، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.




در ابتدای سده بیستم میلادی گروهی از شاعران روشنفکر تاجیک، از جمله سیداحمد عجزی، سید احمد وصلی، محمد رحیم تاجی، میرزا اکرم فکری و نقیب خان طغرل احراری، در سمرقند محفل ادبی برپا کرده بودند که پسندی حضور فعالی در آن داشت.



از دیوان اشعار پسندی که خود او تنظیم کرده، نسخه‌ای خطی در انستیتوی خاورشناسی فرهنگستان علوم جمهوری تاجیکستان وجود دارد که شامل ۱۴۶ قطعه شعر، از غزل و مخمس و مسدس و قصیده و قطعه و رباعی و مثنوی ، است. در جُنگ و بیاض و تذکره‌های آن دوره نیز نمونه‌هایی از آثار وی باقی است، از جمله در تذکرة الشعرا، که مؤلف آن وی را ستوده و چهار غزل ــ از جمله غزل موشح «اسدجان» را ــ از او نقل کرده است.
[۶] حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، ج۱، ص۵۸ ـ۶۰، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.




شعر پسندی به سبک حافظ و نظامی و جامی ، و مضامین اصلی سروده هایش عشق و عرفان و شِکوه از روزگار است.



در بیان اوضاع و احوال اجتماعی زمان خود نیز، مثنوی مشهوری با عنوان «سرگذشت غلام جان» در چهل بیت سروده است.
 



(۱) صدرالدین عینی، نمونة ادبیات تاجیک، مسکو ۱۹۲۶.
(۲) حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.
 


 
۱. حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، ج۱، ص۵۸، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.
۲. حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، ج۱، ص۱۵۹، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.
۳. صدرالدین عینی، نمونة ادبیات تاجیک، ج۱، ص۳۴۳، مسکو ۱۹۲۶.
۴. حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، ج۱، ص۵۸، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.
۵. حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، ج۱، ص۱۵۹، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.
۶. حاجی نعمت الله محترم، تذکرة الشعرا، ج۱، ص۵۸ ـ۶۰، چاپ اصغر جانفدا، دوشنبه ۱۹۷۵.



دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «عبدالجلیل پسندی‌سمرقندی»، شماره۲۷۶۸.    


رده‌های این صفحه : تراجم | خطاطان | شاعران فارسی | هنرمندان




جعبه ابزار