ودّ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ودّ:
(وَ لَا تَذَرُنَّ وَدًّا) ودّ: (من اعلام القرآن) نام يكى از بت‌هاى پنجگانه است كه مورد پرستش اقوام قبل از
اسلام قرار داشت.
بعضى گفته‌اند بت
«ودّ» متعلق به طايفه «
بنی کلب» بوده و در سرزمين «
دومه الجندل» قرار داشته (شهرى در نزديكى تبوک كه امروز آن را «جوف» مى‌نامند).
روى‌هم رفته از اين پنج
بت سه بت (يغوث و يعوق و نسر) در سرزمين يمن قرار داشت و بت «سواع» (متعلق به قبيله هذيل) در سرزمين «
رهاط» بود.
بت‌هاى پنجگانه به شكل بعضى از حيوانات مانند شير و اسب و نسر (باز - پرنده معروف) ساخته شده بودند.
ولى «واقدى» مورخ مى‌گويد: «بت ودّ» به شكل مرد و «سواع» به صورت زن بوده است. بعضى اعراب نام فرزندان خود را بنا به علاقه‌اى كه به بت «ودّ» داشتند (عبد ودّ) مى‌گذاشتند.
به موردی از کاربرد
ودّ در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ قَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَ لَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَ لَا سُوَاعًا وَ لَا يَغُوثَ وَ يَعُوقَ وَ نَسْرًا) (و گفتند: دست از معبودان خود برنداريد بخصوص بت‌هاى «ودّ»، «سُواع»، «يَغُوث»، «يعوق» و «نسر» را رها نكنيد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: سفارش همان بزرگان قوم به مردم است، كه خدايان خود را از دست ندهيد و به خاطر
نوح دست از عبادت آن‌ها برنداريد.
اسامى نامبرده در
آیه، يعنى ود و سواع و يغوث و يعوق و نسر، نام پنج بت از بت‌هاى آنان است كه از ساير بت‌ها مورد احترام بيشترى بوده و به پرستش آن‌ها اهتمام بيشتر مى‌ورزيدند و به همين جهت بعد از سفارش به تمسک به همه آلهه، نام خصوص اين پنج بت را بردند و بعيد نيست اين‌كه اول نام ود را بردند و بعدا سواع و يغوث را با لا ى تاكيد نفى ذكر كردند، به این جهت بوده كه ود نزد آنان از ساير نامبرده‌ها مهم‌تر بوده- و خدا داناتر است.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «ودّ»، ج۴، ص۶۳۸.
