• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

واصِب (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





واصِب: (وَلَهُ الدِّينُ واصِباً)
«واصِب» در اصل از مادّه‌ «وصوب» به معناى بيمارى‌هاى مزمن و به معناى دوام گرفته شده است، و بعضى آن را به معناى‌ «خالص» تفسير كرده‌اند (طبعاً تا چيزى خالص نباشد دوام پيدا نخواهد كرد) و ممكن است تعبير آيه فوق اشاره به هر دو جهت باشد، يعنى هميشه و هر زمان دين خالص از آن خدا است، و كسانى كه دين را به معناى اطاعت گرفته‌اند، «واصِب» را به معناى واجب دانسته‌اند يعنى تنها بايد اطاعت فرمان خدا كرد. در روايتى مى‌خوانيم: شخصى تفسير اين جمله را از امام صادق (علیه‌السلام) سؤال كرد، امام فرمود: «واصب» يعنى واجب.



ترجمه و تفسیر آیات واصِب:

۱.۱ - آیه ۵۲ سوره نحل

(وَلَهُ مَا فِي الْسَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلَهُ الدِّينُ وَاصِبًا أَفَغَيْرَ اللّهِ تَتَّقُونَ) (و اين‌كه ما گمان مى‌كرديم كه انس و جنّ هرگز بر خدا دروغ نمى‌بندند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: راغب در مفردات گفته : كلمه وصب به معناى بيمارى مزمن و غير قابل علاج است، گفته مى‌شود وصب فلان يعنى فلانى بيمار شد، و فلان وصب يعنى فلانى بيمار است. در باب افعال هم همين معنا را مى‌دهد، گفته مى‌شود اوصبه كذا يعنى فلان پيش آمد او را بيمار كرد، و يتوصب به معنى يتوجع (درد مى‌برد) است، خداى تعالى فرموده «وَ لَهُمْ عَذابٌ واصِبٌ‌» - براى ايشان است عذابى لازم ، و نيز فرموده: «وَ لَهُ الدِّينُ واصِباً»- براى او است دينى دائم آيه اول تهديدى است به كسانى كه دو اله براى خود گرفتند، و كلمه واصب مى‌فهماند كه جزاى مذكور، عذابى هميشگى و شديد است. دين در اين آيه به معناى طاعت، و واصب به معناى دايم است (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۹ سوره صافات

(دُحُورًا وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ) (آنها به شدّت به عقب رانده مى‌شوند؛ و براى آنان مجازاتى دائم است.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه واصب به معناى واجب و لازم است. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. نحل/سوره۱۶، آیه۵۲.    
۲. صافات/سوره۳۷، آیه۹.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۷۲.    
۴. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۸۰.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۲۸۹.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۹، ص۳۱.    
۷. نحل/سوره۱۶، آیه۵۲.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۷۲.    
۹. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۷۲.    
۱۰. صافات/سوره۳۷، آیه۹.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۲، ص۳۹۱.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۲، ص۲۷۰.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۳، ص۲۷۴.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۶، ص۵۶۳.    
۱۵. صافات/سوره۳۷، آیه۹.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۴۶.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۱۸۵.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۱۲۳.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۴۵۷.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۸۵.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «واصِب»، ص۶۰۴.    






جعبه ابزار