نِعْمَ (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نِعْمَ (به کسر نون، سکون عین
و فتح میم) از
واژگان نهج البلاغه، فعل غير متصرفى است که براى انشاء
مدح است.
از مشتقات این کلمه در
نهج البلاغه:
•
نِعْمَة (به کسر نون، سکون عین
و فتح میم) به معنای اوّل آن‌چه
خدا به
انسان داده است.
•
نَعْمَة (به فتح نون
و میم
و سکون عین) به معنای
تنعّم و وسعت روزى است.
•
اِنْعَام (به کسر الف، سکون نون
و فتح عین) به معنای
نعمت دادن است.
•
نَعيم (به فتح نون
و کسر عین) به معنای
نعمت وسيع است.
•
اَنْعَام (به فتح الف
و عین
و سکون نون) جمع
نَعَم به معنای چهار پايان، اكثر اطلاق آن بر شتر
و گاو
و گوسفند است.
•
نَعْمَاء (به فتح نون
و میم
و سکون عین) مفرد است به معناى
نعمت است.
•
ناعِم (به فتح نون
و کسر عین) به معنای صاحب
نعمت، آن كه در
نعمت است.
نِعْمَ:
فعل غير متصرفى است که براى انشاء مدح است.
نِعْمَة به معنای آن‌چه خدا به انسان داده است.
«النِعْمَة: ما انعم عليك» نَعْمَة به معنای
تنعّم و وسعت روزى است.
اِنْعَام به معنای
نعمت دادن است.
نَعيم به معنای
نعمت وسيع است.
«النعيم: النعمة الكثيرة» اَنْعَام جمع
نَعَم به معنای چهار پايان، اكثر اطلاق آن بر شتر
و گاو
و گوسفند است.
نَعْمَاء مفرد است به معناى
نعمت است. در
مجمع فرموده:
نعمتى كه اثر آن در صاحبش آشكار است.
ناعِم به معنای صاحب
نعمت، آن كه در
نعمت است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرماید:
«نِعْمَ الطِّيبُ الْمِسْكُ.» «مشک عطر خوبى است.»
حضرت در جای دیگر می‌فرماید:
«وَ خَوَتِ الاَْجْسَادُ النَّواعِمُ.» «بدن‌هاى در
ناز و نعمت تهى شدند.»
مواردی متعدد از این مادّه در «نهج‌البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نعم»، ج۲، ص۱۰۵۱.
