نقد تاریخ الشهداء
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب تاریخ سیدالشهدا (علیه
السّلام) اثر عباس صفایی حائری می‌باشد.
عباس صفایی حائری (۱۳۵۷ ش) نویسنده این کتاب است. این کتاب در
سال ۱۳۳۵ شمسی برای نخستین بار چاپ شده است و چاپ جدید آن با ویرایش و تحقیق واحد تحقیقات
مسجد جمکران، در سال ۱۳۷۹ به
بازار آمد.
این اثر از معدود کتاب‌هایی است که مؤلف آن کوشیده است تا بر اساس منابع معتبر کهن، به روایتگری تاریخ عاشورا و تحلیل پیشینه،
فلسفه، پیامدهای قیام
عاشورا و برخی مباحث دیگر درباره این واقعه بپردازد. از جمله مباحث این کتاب پس از مقدمه مؤلف، می‌توان به این موارد اشاره کرد: ولادت و
نسب امام حسین (علیه‌السّلام) صفات و ویژگی‌های اخلاقی امام حسین (علیه
السّلام)، آثار سلطنت
معاویه و منافقان، شخصیت
یزید بن معاویه، فلسفه صلح
امام حسن (علیه‌السّلام) با معاویه و جنگ امام حسین (علیه
السّلام) با یزید،
قضایای حضرت مسلم،
قضایای امام حسین (علیه
السّلام)، تعداد نفرات دو سپاه، وقایع شب و روز عاشورا، مبارزه امام (علیه
السّلام) با دشمن، وقایعی که پس از قتل امام (علیه
السّلام) به اتفاق افتاد، مجلس ابن زیاد، روانه کردن اسیران با سرهای مقدس شهدا به سوی
شام و مجلس یزید،
بنی امیه و روز عاشورا، زیارت امام حسین (علیه
السّلام) و آمدن اهل بیت (علیه
السّلام) به کربلا و اقامه عزا نزد قبر سیدالشهدا (علیه
السّلام).
همچنین این کتاب، دارای خاتمه‌ای است که مشتمل بر دو فایده است. فایده اول: شخصیت
سلیمان بن صرد خزاعی و
توابین؛ فایده دوم: شخصیت مختار و رفتار او با قاتلان امام شهید (علیه
السّلام).
افزون بر این، نویسنده در لابه لای تحلیل‌های خود، به برخی از پرسش‌ها و شبهات مطرح درباره این قیام، از جمله اینکه چرا
امام حسین (علیه‌السّلام) از مدینه خارج شد و در مکه نماند، و چرا حضرت،
کوفه را برای قیامش انتخاب کرد و به یمن یا جبل طی نرفت، پاسخ داده است.
نکته آخر درباره این اثر آنکه نویسنده از اینکه مورخان و محدثان تاریخ عاشورا، از پرداختن به برخی از مسائل و وقایع مهم در تاریخ
عاشورا طفره رفته‌اند، انتقاد کرده است؛ از جمله آنکه آمار کشتگان لشکر دشمن را اندک گزارش کرده‌اند
یا
شجاعت یاران امام (علیه
السّلام) را کتمان کرده‌اند
و یا مورخانی همانند
طبری و
ابوالفرج اصفهانی، خطبه‌های
امام سجاد (علیه‌السّلام)، حضرت زینب و
حضرت فاطمه صغری را منعکس نکرده‌اند.
پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۱۴۷_۱۴۸.
