• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نفی جهت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تنزیه خداوند از جهت داشتن، از صفات سلبی خداوند است.



یعنی چنین نیست که خداوند از نظر مادی در جهت خاصی- مانند آسمان یا قبله - قرار یافته باشد. «جهت» از صفات جسم است و خداوند، جسم نیست. (نفی جسمانیت از خدا) قرآن کریم از سعه وجودی خدا و قیومیت او خبر می‌دهد و می‌فرماید: «هر سوی که رو کنید، وجه خداوند است.»


موجود بودن خداوند در همه جهات، به دلیل بسیط بودن ذات الهی، به معنای اشغال مکانی نیست؛ بلکه به معنای برتری و تنزیه از جهت و مکان است. حضور او در سراسر عالم جسمانی و مادی - که از اجسام گوناگون پر است- آن گاه صادق است که موجودی غیر جسمانی باشد اینکه مسلمانان هنگام عبادت رو به سوی قبله می‌کنند، بدان معنا نیست که خداوند در این مکان و جهت جغرافیایی جا گرفته است؛ بلکه حکمت‌ها و فلسفه‌هایی دیگر دارد؛ مانند یگانگی ظاهری و باطنی افراد جامعه مؤمنین. از میان فرق اسلامی،مجسمه برخلاف دیگر مسلمانان معتقدند که خداوند در جهتی خاص جای گرفته است و کرامیه بر این باورند که همواره در بالا جای دارد
[۵] مناهج الیقین فی اصول الدین، ص۲۰۴.
[۶] قواعد المرام فی علم الکلام، ص۷۳- ۷۱.
«نفی جهت» موضوعی کلامی و فلسفی است و در دانش کلام اسلامی و فلسفه اسلامی بدان می‌پردازند.


۱. مجادله/سوره۵۸، آیه۷.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۲۵۵.    
۳. بقره/سوره۲، آیه۱۱۵.    
۴. محاضرات فی الالهیات، ج۱، ص۱۳۸.     .
۵. مناهج الیقین فی اصول الدین، ص۲۰۴.
۶. قواعد المرام فی علم الکلام، ص۷۳- ۷۱.



فرهنگ شیعه، ج۱، ص۴۵۰، برگرفته از مقاله «نفی جهت».    



جعبه ابزار