نسخ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نسخ: (مَا نَنْسَخْ مِنْ آيَةٍ) «نسخ» از نظر
لغت، به معناى از بين بردن و زائل نمودن است، و در منطق شرع، تغيير دادن حكمى و جانشين ساختن حكمى ديگر به جاى آن است.
(مَا نَنسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَلَىَ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ) (هر حكم و آيه‌اى را
نسخ كنيم، و يا
نسخ آن را به تأخير اندازيم، بهتر از آن، يا همانند آن را مى‌آوريم. آيا نمى دانستى كه خداوند بر هر چيزى تواناست؟!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه (
نسخ) به معناى زايل كردن است، وقتى ميگويند: (
نسخت الشمس الظل)، معنايش اينست كه آفتاب سايه را زايل كرد، و از بين برد، ... معناى ديگر كلمه
نسخ، نقل يک
نسخه كتاب به
نسخه‌اى ديگر است، و اين عمل را از اين جهت
نسخ ميگويند، كه گويى كتاب اولى را از بين برده، و كتابى ديگر بجايش آورده‌اند، ... و به هر حال منظور ما اين است كه بگوئيم: از نظر آيه نامبرده
نسخ باعث نمی‌شود كه خود آيت
نسخ شده به كلى از عالم هستى نابود گردد، بلكه حكم در آن عمرش كوتاه است، چون به وضعى وابسته است كه با
نسخ، آن صفت از بين مى‌رود.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نسخ»، ص۵۸۵.
