• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مِزْمار (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مِزْمار (مفردات نهج البلاغه (جلد ۱))
مقالات مرتبط: زَبور (مفردات‌قرآن)، زبور (لغات‌قرآن)، زبور.


زَمْر (به فتح زاء و سکون میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای خواندن با «نی» با دمیدن در آن است و مِزْمار (به کسر میم و سکون زاء) آلت خواندن «نی» است.
جمع این واژه عبارت است از:
مَزامیر (به فتح میم) یا زبور داود (علیه‌السّلام) است که از طرف خداوند نازل گشته و همان سرودها، دعاها و اخلاقیات حضرت داود (علیه‌السّلام) است.
امام علی (علیه‌السّلام) درباره زهد از این کلمه در نهج البلاغه استفاده کرده است.
این ماده فقط یک بار در نهج البلاغه آمده است.


زَمْر
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۰.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۸.    
به معنای خواندن با «نی» با دمیدن در آن است.
در لغت آمده: زَمَرَ الرجلُ‌ زَمْراً و زَمِيراً: غنَّى بالنفخ فی القَصَب و نحوهِ‌
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۵۵.    

مِزْمار
[۴] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۰.    
[۵] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۸.    
آلت خواندن «نی» است.
جمع آن مَزامیر یا زبور داود (علیه‌السّلام) همان سرودها و دعاها و اخلاقیات او بود که از طرف خداوند نازل گشته بود، در تورات فعلی کتاب مزامیر داود یکی از کتاب‌های تورات است و دارای صد و پنجاه مزبور است.
[۶] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۵۶.    


موردی که در نهج‌البلاغه استفاده شده به شرح ذیل است:

۲.۱ - الْمَزاميرِ - خطبه ۱۶۰ (درباره زهد)

امام (علیه‌السّلام) که درباره زهد فرموده: «وَ إِنْ شِئْتَ ثَلَّثْتُ بِداوودَ صاحِبِ الْمَزاميرِ، و قارِىءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ، فَلَقَدْ كانَ يَعْمَلُ سَفائِفَ الْخوصِ بِيَدِهِ، وَ يَقولُ لِجُلَسائِهِ: أَيُّكُمْ يَكْفيني بَيْعَها!»
[۷] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۶، خطبه۱۶۰.    
[۸] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۷۳، خطبه۱۵۸.    
[۹] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۷، خطبه۱۶۰.    

«اگر خواسته باشی سوّمین سرمشق را به نظر می‌آوری که داود (علیه‌السّلام) صاحب مزامیر و قاری اهل بهشت است بافت‌های لیف خرما را با دست خود می‌بافت و به یارانش می‌فرمود: کدام یک این را از طرف من می‌فروشید؟»
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۷، خطبه۱۶۰.    
[۱۱] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۲.    

(شرح‌های خطبه:
[۱۲] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۹-۵۲۰.    
[۱۳] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۲۳۶-۲۴۰.    
[۱۴] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۹-۳۷۱.    
[۱۵] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۳۱.    
)
این کلام در «خوص» نیز گذشت.
(ببینید: خوص (مفردات‌نهج‌البلاغه))


این ماده فقط یک بار در نهج البلاغه آمده است.
[۱۶] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۶، خطبه۱۶۰.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۰.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۸.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۵۵.    
۴. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۰.    
۵. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۳، ص۳۱۸.    
۶. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ج۲، ص۵۵۶.    
۷. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۶، خطبه۱۶۰.    
۸. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۷۳، خطبه۱۵۸.    
۹. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۷، خطبه۱۶۰.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۷، خطبه۱۶۰.    
۱۱. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۲.    
۱۲. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۱۹-۵۲۰.    
۱۳. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۶، ص۲۳۶-۲۴۰.    
۱۴. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۹-۳۷۱.    
۱۵. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۳۱.    
۱۶. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۶، خطبه۱۶۰.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مزمار»، ج۱، ص۵۰۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 160 نهج البلاغه
جعبه ابزار