مَنّ بَنی‌اِسْرائیل (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَنّ بَني‌إِسْرائيل (به فتح میم و تشدید نون) از
واژگان قرآن کریم به معنای همه نعمت‌هایی كه
خدا بى‌زحمت به
بنی‌اسرائیل داد، می‌باشد.
مَنّ بَني‌إِسْرائيل به معنای همه نعمت‌هایی كه خدا بى‌زحمت به
بنى‌اسرائيل داد، می‌باشد.
به مواردی از
مَنّ بَنِي‌إِسْرائيل که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ ظَلَّلْنا عَلَيْكُمُ الْغَمامَ وَ أَنْزَلْنا عَلَيْكُمُ الْمَنَ وَ السَّلْوى) (و ابر را بر شما سايبان قرار داديم؛ و «مَنّ» نوعى صمغ شيرين گياهان و «سلوى» پرنده‌اى مانند بلدرچين را براى شما فرستاديم)
(وَ قَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ أَسْبَاطًا أُمَمًا وَ أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى إِذِ اسْتَسْقَاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِب بِّعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ وَ ظَلَّلْنَا عَلَيْهِمُ الْغَمَامَ وَ أَنزَلْنَا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوَى كُلُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَ مَا ظَلَمُونَا وَ لَكِن كَانُواْ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ) (ما آنها را به دوازده گروه- كه هر يک طايفه‌اى از دودمان اسرائيل بودند- تقسيم كرديم. و هنگامى كه
قوم موسی در بيابان از او تقاضاى آب كردند، به او
وحی فرستاديم كه: «عصاى خود را بر سنگ مخصوص بزن.» ناگهان دوازده چشمه از آن بيرون جست؛ آن چنان كه هر طايفه، چشمه و آبشخور خود را مى‌شناخت. و ابر را بر سر آنها سايبان ساختيم؛ و بر آنها «منّ» (نوعى صمغ شيرين گياهان) و «سلوى» (پرنده‌اى مانند بلدرچين) فرستاديم؛ و به آنان گفتيم: از روزی‌هاى پاكيزه‌اى كه به شما داده‌ايم، بخوريد؛ و آنها كفران كردند؛ ولى با اين كار به ما ستم نكردند، بلكه به خودشان ستم مى‌نمودند.)
(يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ قَدْ أَنجَيْنَاكُم مِّنْ عَدُوِّكُمْ وَ وَاعَدْنَاكُمْ جَانِبَ الطُّورِ الْأَيْمَنَ وَ نَزَّلْنَا عَلَيْكُمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوَى) (اى
بنى‌اسرائيل! ما شما را از چنگال دشمنتان نجات داديم؛ و در جانب راست
کوه طور، با شما وعده گذارديم؛ و «منّ» (نوعى صمغ شيرين گياهان) و «سلوى» (پرنده‌اى مانند بلدرچين) بر شما نازل كرديم.)
راجع به سلوى در «سلو» سخن گفته‌ايم كه پرنده به خصوصى بود.
راجع به منّ هاكس در
قاموس می‌گويد: منّ چيزى است كه
خدای تعالی بر
بنى‌اسرائيل آن‌گاه كه در دشت بودند در عوض نان برايشان نازل فرمود كه نان
آسمانی خوانده شده است.
نگارنده گويد:
سفر خروج در
تورات چنين است: «آن گاه خداوند به موسى گفت همانا من نان از آسمان براى شما بارانم و قوم رفته كفايت هر روز را در روزش گيرند تا آنها را
امتحان كنم كه بر
شریعت من رفتار می‌كنند يا نه».
در
المنار می‌گويد: منّ مادّه چسبنده و شيرينى است مانند عسل كه از هوا بر سنگ و برگ درختان مى‌نشيند، آن در اوّل مايع است سپس سفت و خشک می‌شود و مردم آن را جمع می‌كنند و ترنجبین آن است.
در
مجمع درباره آن چهار وجه نقل كرده ماده معروفى كه بر درختان مى‌نشيند. چيزى است مانند صمغ كه بر درختان مى‌نشست و مثل عسل شيرين بود و نان نازک. همه نعمت‌هایی كه خدا بى‌زحمت به
بنى اسرائيل داد.
در
اقرب الموارد گويد: منّ هر شبنمى است كه بر درخت و سنگ مى‌نشيند و شيرين باشد و مانند عسل است و همچون صمغ می‌خشكد مانند سيرخشت (شيرخشت) و ترنجبين.
ناگفته نماند: آمدن منّ بر
بنى اسرائيل به صورت اعجاز بود لذا به اندازه‌اى نازل می‌شد كه احتياج آنها را رفع می‌كرد و ظاهرا شيره‌اى مانند شيرخشت بوده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «منّ بنی‌اسرائیل»، ج۶، ص۲۹۴.
