مَقامٍ کَریمٍ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَقامٍ کَریمٍ:(وَ كُنوزٍ وَ مَقامٍ كَريمٍ) «مَقامٍ کَریمٍ» کَرَم (به فتح کاف و راء) و
کِرامت (به کسر کاف) از
واژگان قرآن کریم به معنای
سخاوت،
شرافت،
نفاست و
عزّت است.
به موردی از کاربرد «مَقامٍ کَریمٍ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ كُنوزٍ وَ مَقامٍ كَريمٍ) «و از گنج‌ها و قصرهاى مجلّل.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ كُنوزٍ وَ مَقامٍ كَريمٍ) با همين نقشه، فرعونيان را از باغ‌ها و چشمه‌سارهايشان، از گنجينه‌ها و منزل‌گاه‌هاى زيبايشان، از قصرهاى مشيد و خانه‌هاى رفيع كه داشتند بيرون كرديم.
در اين جمله با اين‌كه فرعونيان به
تحریک فرعون از شهرهاى خود بيرون شدند، ولى خداى تعالى نسبت آن را به خودش داده و فرموده: ما بيرونشان كرديم و جهتش اين است كه بيرون شدنشان با نقشه‌اى الهى بود، كه به كيفر استكبارى كه كردند آن نقشه را در حقشان عملى كرد، كذلك داستان از اين قرار بود،
(وَ أَوْرَثْناها) و آن خانه‌ها و قصرها و نهرها و گنجينه‌ها و مقام كريم را به
بنی اسرائیل ارث داديم چون فرعون و لشكريانش
غرق شدند و بنى اسرائيل بعد از ايشان باقى ماندند، پس مى‌توان گفت كه وارث آنان شدند.
مکارم شیرازی در
تفسیر نمونه می‌فرمایند:
قرآن در اين‌جا به
ذکر نتيجۀ كار فرعونيان مى‌پردازد و با آمدن
موسی (علیه‌السلام) و معجزات او، به‌طور اجمال
زوال حکومت فرعونيان و زمامدارى بنى اسرائيل را بيان مى‌كند، ابتدا مى‌گويد: «ما آن‌ها را از باغ‌هاى سرسبز و چشمه‌هاى پرآب بيرون رانديم»، سپس مى‌افزايد:
(وَ كُنوزٍ وَ مَقامٍ كَريمٍ)و از گنج‌ها و قصرهاى زيبا و مساكن مرفه خارج ساختيم.»
در تفسير «مقام كريم» در ميان مفسران گفتگوست، بعضى آن را به معنى قصرهاى مجلل و مساكن پرارزش دانسته‌اند و بعضى مجالس پرسرور و نشاطانگيز، و بعضى مجالس حكمرانان و زمامداران كه اطرافشان را مأموران سر بر فرمان گرفته بودند، و بعضى نيز آن را به معنى منبرهايى كه خطيبان بر آن سخنرانى مى‌كردند تفسير كرده‌اند (منابرى كه در آن به
نفع فرعون و
حکومت و دستگاه او تبليغات و سخنرانى مى‌شد).
البته معنى اوّل از همه مناسب‌تر به نظر مى‌رسد، هرچند اين معانى با هم تضادى ندارند و ممكن است همه در مفهوم آيه جمع باشند، هم قصرهاى‌شان از آن‌ها گرفته شد و هم موقعيت و قدرتشان و هم جلسات جشن و سرورشان.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مقام کریم»، ج۴، ص ۶۰.
