• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

منظر الاولیاء (کتاب)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



«منظر الاولیاء (در مزارات تبریز و حومه)»، نوشته محمدکاظم بن محمد تبریزی متخلص به اسرار علی شاه (۱۲۶۵- ۱۳۱۵ ق) این کتاب که در شمار کتاب‌های تاریخی است، اطلاعات زیادی نظیر شرح حال گذشتگان و تاریخ تمدن ایرانی در اختیار پژوهشگران، محققان و تاریخ نگاران قرار می‌دهد.



این کتاب؛ مشتمل بر مقدمه، فهرست مطالب مقدمه مصحح، مقدمه مولف و شش روضه با عنوان‌های «در احوال امامزادگان و سادات مدفون در تبریز»، «در بیان احوال اولیاء الله مدفون در تبریز»، «در احوال سلاطین و وزرای مدفون در تبریز»، «در احوال بعضی از فحول شعرای مدفون در تبریز»، «در احوال بعضی از اولیای مدفون در مضافات تبریز» و «در اسمای مشایخ سلسله نعمت اللهی و ترجیح آن بر سایر سلاسل» است.
در پایان کتاب نیز تصاویر نسخه‌های خطی، نمایه‌های آیات، نام‌ها، مکان‌ها، کتاب‌ها، خاندان‌ها، سرودها و چکیده انگلیسی کتاب عنوان شده‌اند.


بر اساس مطالب این کتاب، تاریخ نویسی و شاخه‌های آن؛ مانند شرح حال نگاری، سیره نویسی، صحابه شناسی، زندگی نامه نویسی، طبقات نویسی و تذکره نویسی، از قدمت دیرینه‌ای در تمدن اسلامی برخوردار است. به گزارش وی، برخی از تذکره نویسی‌ها در قالب بیان شرح حال درگذشتگان برجسته‌ای است که در مزار خاصی دفن شده‌اند و در مجموع به گرایش فکری خاصی تعلق داشته‌اند. این رشته تحت عنوان دانش مزارات، یکی از ده‌ها شعبه شرح نگاری اسلامی با توجه به مزار درگذشتگان معروف و شاخص است و این شرح حال‌ها یکی از منابع تاریخی ایرانیان و مسلمانان به شمار می‌رود.
پژوهشگران تمدن اسلامی بخشی از تاریخ این تمدن را مدیون اطلاعاتی‌اند که در این منابع ارایه شده است. در این منابع، اطلاعات عادی، پیشینه فکر و اندیشه غالب بر جامعه ایران و حتی مسایل غیرعادی آورده شده است. «منظر الاولیاء» نیز از جمله این تذکره نویسی‌ها به حساب می‌آید.
اسرار علی‌شاه در تالیف منظر الاولیاء استفاده بسیار از روضة الاطهار حشری تبریزی کرده، و علاوه بر آن، از این آثار نیز بهره برده است: ریاض الابرار، هشت بهشت: تالیف ادریس بدلیسی، اجمل التواریخ: تالیف میرزا رضاقلی تهرانی، بستان السیاحة: تالیف زین العابدین شروانی، مجالس المومنین: تالیف قاضی نورالله شوشتری، حبیب السیر: تالیف خواند میر، عترت علویه، بحر الانساب.


نرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.



جعبه ابزار