منطق تکوینی و منطق تدوینی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
منطق تکوینی، همان
منطق طبیعی است که انسان‌ها در طول قرن‌ها با آن زندگی و
پیشرفت کردند و تمام تمدن‌های انسانی بر آن استوار بوده است. این نوع
منطق اکنون نیز در میان مردم کوچه و بازار رایج است و به آن به مثابه یک
نعمت خدادادی می‌نگرند که در سرشت
بشر وجود دارد و قدمت آن به قدر
طول عمر تاریخ است. در مقابل، منطق تدوینی، همان چیزی است که به عنوان
علم منطق مورد بحث واقع می‌شود و در مراکز علمی آن را تدریس و تحصیل می‌کنند و در گذر زمان کتاب‌های فراوانی در مورد آن تألیف شده و در مسائلش دقت نظر و موشکافی‌های محققانه‌ای صورت گرفته است.
منطق تکوینی، همان منطق فطری و طبیعی است که در همه انسان‌ها - درس خوانده و درس نخوانده - به‌طور مشترک وجود دارد.
توضیح این‌که
انسان ذاتاً موجودی متفکر است. این موهبت ممتاز و خدادادی بر اساس نوع خلقت الهی تکویناً به شیوه خاصی
عمل می‌کند و در این عملکرد خود، از دستور و قانون قراردادی کسی پیروی نمی‌کند؛ بلکه بر اساس
خلقت خدادادی، مسیر طبیعی و فطری خود را می‌پیماید. این جریان فطری و طبیعی
اندیشه، همان «منطق تکوینی» است که انسان‌ها در طول قرن‌ها با آن زندگی و پیشرفت کردند و تمامی تمدن‌های انسانی بر آن استوار بوده است. این نوع منطق هم‌اکنون نیز در میان مردم کوچه و بازار رایج است و به آن همچون یک
نعمت خدادادی می‌نگرند که در سرشت بشر وجود دارد.
اما
تدوین و تنظیم این قوانین و دسته‌بندی و ارائه آنها در قالب دانشی منسجم که سال‌ها پس از آغاز پیدایش انسان صورت گرفت، «منطق تدوینی» نامیده می‌شود.
ضرورت فراگیری
منطق تدوینی علی‌رغم وجود
منطق تکوینی در نهاد هستی آدمی؛ از‌آن‌روست که اگرچه اصل
قدرت تفکر و چگونگی کارکرد طبیعی آن، امر خدادادی و تکوینی است، اما گاه انسان متفکر از چرایی و چگونگی اندیشه خود غافل است؛ یعنی نمی‌داند چرا و چگونه کشف
حقیقت کرده است. گذشته از این در بسیاری از موارد، افرادی با
سفسطه و
مغلطه، منطق تکوینی خدادادی در انسان را به چالش می‌کشانند. در این موارد، منطق تدوینی به کمک انسان‌ها آمده و ذخایر فطری آنان را با رنگ و لعاب بهتری در اختیارشان قرار می‌دهد.
افزون بر آنچه
ذکر شد، فراگیری منطق تدوینی و ممارست در آن، نوعی ورزش فکری نیز به شمار می‌آید، و بررسی قواعد منطق و دریافت آن نیز موجب تقویت و
تربیت هر چه بیشتر
تفکر و
تعقل در انسان می‌شود.
پایگاه اسلام کوئست، برگرفته از مقاله «منطق تکوینی و منطق تدوینی».
