منشأ امامت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
این مقاله درباره
منشأ امامت و اینکه
خداوند اعطا کننده
امامت است می‌باشد.
خداوند، اعطاکننده منصب
امامت است:
... انی جاعلک للناس اماما...
اين
آیه شريفه اشاره دارد به اينكه خداى تعالى
مقام امامت را به
حضرت ابراهیم علیه‌السّلام داده است، و اين واقعه در اواخر
عمر ابراهيم علیه‌السّلام اتفاق افتاده، در دوران پيريش و بعد از تولد
اسماعیل و
اسحاق علیه‌السّلام و بعد از آنكه اسماعيل و مادرش را از
سرزمین فلسطین به سرزمين
مکه منتقل كرد، هم چنان كه بعضى از مفسرين نيز متوجه اين نكته شده‌اند.
ام یحسدون الناس علی مآ ءاتــهم الله من فضله فقد ءاتینآ ءال ابرهیم الکتـب والحکمة وءاتینـهم ملکا عظیما.
این آیه به خوبی این مطلب را بیان می‌کند که
یهود به خاطر اعطای مقام
امامت به
پیامبر و
اهل‌بیت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم نسبت به آنها
حسد می‌ورزند و همچنینی ثابت می‌کند که
خدا به آنها مقام
حکومت را اعطا کرده است.
ذیل آیه یاد شده روایات متعددی وارد شده که در آنها برای اثبات
امامت آل
محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به این آیه استدلال شده است.
الیوم یـئس الذین کفروا من دینکم فلاتخشوهم واخشون الیوم اکملت لکم دینکم واتممت علیکم نعمتی ورضیت لکم الاسلـم دینا...
امروز،
کافران از (زوال)
آیین شما،
مأیوس شدند بنابراين، از آنها نترسيد! و از (مخالفت) من بترسيد! امروز،
دین شما را كامل كردم و
نعمت خود را بر شما تمام نمودم و
اسلام را به عنوان آيين (جاودان) شما پذيرفتم.
آیه شريفه در مورد
ولایت علی علیه‌السّلام و در روز
غدیر خم كه
قیام دین به حامل شخصى مبدل به
قیام به حامل نوعى شد، نازل گشته است.
یـایها الرسول بلغ مآ انزل الیک من ربک...
اى پيامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو
نازل شده است، كاملًا (به مردم) برسان! و اگر نكنى،
رسالت او را انجام ندادهاى.
آن امر مهم و خطيرى كه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم مامور به ابلاغ آن شده است
ولایت و جانشينى اميرالمؤمنين علیه‌السّلام است.
و جعلناهم ائمة یهدون بامرنا...
این آيه در مورد اعطای مقام
امامت و رهبرى به بعضی از
پیامبران بزرگ و بخشى از صفات و برنامه‌هاى مهم و پر
ارزش آنها به طور جمعى اشاره مى‌كند. يعنى علاوه بر مقام
نبوت و
رسالت مقام
امامت را نيز به آنها داديم.
و جعلنا منهم ائمة یهدون بامرنا...
آیه مى‌گويد ما جمعى از آنها را
امامان هدایت كننده قرار داديم، اما با توجه به جمله "جعلنا" (قرار داديم) بيشتر چنين به نظر مى‌رسد كه منظور پيامبرانى است كه از سوى
خداوند به اين مقام منصوب شدند.
ونرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض ونجعلهم ائمة ونجعلهم الورثین.
ما می‌خواهیم بر
مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!
این آیه بیانگر یک
قانون کلی است برای همه اعصار و قرون و همه اقوام و جمعیت‌ها، می‌گوید: ما
اراده داریم که بر
مستضعفان منت بگذاریم و آنها را پیشوایان و وارثان
حکومت روی زمین قرار دهیم. این بشارتی است در زمینه پیروزی
حق بر
باطل و
ایمان بر
کفر. این بشارتی است برای همه انسان‌های آزاده و خواهان حکومت
عدل و داد و برچیده شدن بساط
ظلم و
جور.
نمون ه‌ای از تحقق این
مشیت الهی، حکومت
بنی اسرائیل و زوال حکومت فرعونیان بود.
و نمونه کامل ترش حکومت
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و یارانش بعد از ظهور
اسلام بود، حکومت
پا برهنه‌ها و تهی دستان با ایمان و
مظلومان پاکدل که پیوسته از سوی فراعنه زمان خود مورد
تحقیر و
استهزاء بودند، و تحت فشار و ظلم و
ستم قرار داشتند.
سرانجام خدا به دست همین گروه دروازه قصرهای کسراها و قیصرها را گشود و آنها را از تخت
قدرت بزیر آورد و بینی
مستکبران را به
خاک مالید.
و نمونه گسترده تر آن ظهور حکومت حق و
عدالت در تمام کره زمین بوسیله
مهدی (ارواحنا له الفداء) است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۲۲۵، برگرفته از مقاله «منشأ امامت».
