مقتل علی بن محمد مدائنی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مقتل علی بن محمد مدائنی، از مباحث مرتبط به تاریخنگاری
عاشورا و مقتلنگاری است. این مقتل، یکی از مقاتل قرن سوم هجری و نگاشته
علی بن محمد مدائنی است. در حال حاضر هیچ نسخهای از این کتاب در دسترس نیست.
مقتلنگاری نوعی از تاریخنگاری است که به طور خاص به شرح و بسط جزئیات
شهادت امام حسین (علیهالسّلام) و یارانش در واقعه
کربلا میپردازد. این روایتها که در ابتدا به صورت شفاهی نقل میشدند، بعدها به صورت مکتوب نیز ثبت و ضبط شده و به عنوان "مقتل الحسین" شناخته میشوند. قرن سوم را به لحاظ تعداد مقاتل و نگاشتههای مربوط به واقعه کربلا میتوان اوج دوره مقتلنگاری و نگاشتههایعاشورایی به حساب آورد. البته نگارش مقتل نیز هم چون دیگر شاخههای علوم، تحت تاثیر فضای پدید آمده در اینقرن برای نگارش آثار مختلف، از
جمله مجامع حدیثی بود. در این قرن تلاشهای ارزندهای در مقتلنگاری، هم ازسوی شیعیان و هم توسط سنّیان صورت گرفت که بعضاً دست مایه آثار بعدی قرار گرفت که در این میان، بخش بسیار اندکی به دست ما رسیده و غالب آنها از بین رفتهاند. یکی از این مقاتل، السیرة فی مقتل الحسین (علیهالسّلام)؛ نگاشته ابوالحسن علی بن محمد
مدائنی بغدادی است.
ابوالحسن علی بن محمد بن عبدالله
مدائنی (
۱۳۵-
۲۲۵ق)، از مهمترین مؤلفان تاریخنویس،
محدث،
متکلم، متبحر در سیر، مغازی، فتوح، ایام الناس، ایام العرب، انساب، روایت
شعر و صاحب تصانیف بسیار در
قرن دوم و سوم هجری قمری در
بصره و
بغداد بود.
او پس از رشد و نمو در
بصره، به
مدائن کوچید و به
مدائنی ملقب گشت و آنگاه به
بغداد مهاجرت کرد و تا پایان عمر ساکن بغداد شد و در سن ۹۲ سالگی درگذشت.
گرچه در حال حاضر هیچ نسخهای از این کتاب در دسترس نیست اما
ابوالفرج اصفهانی،
سبط بن جوزی،
و
جمال الدین یوسف مزی از مقتل او نقل کردهاند.
• پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۶۵.