معرفه و نکره
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
معرفه و نکره، از تقسیمات
کلمات قرآن را می‌گویند.
یکی از تقسیمات
اسم ،
معرفه یا
نکره بودن است. «
معرفه» اسمی است که برای دلالت بر چیز یا شخص معینی وضع شده باشد.
اسم
معرفه شش گونه است:
۱.
ضمیر : کلمه‌ای است که بر
متکلم ،
مخاطب یا
غایب دلالت دارد؛ مانند: انا، انت و هو؛
۲.
علم : اسمی است که بر شخص یا چیز معینی دلالت می‌کند که مطلقا مشخص است؛ مانند: عیسی، محمد و…؛
۳.
اسم اشاره : کلمه‌ای است که با اشاره بر مسمی دلالت کند؛ مانند: (ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون)
؛
۴.
موصول : نیازمند
به صله و ضمیری است که
به خودش برگردد؛ مانند: الذی، التی، من و ما؛
۵. ا
سم محلی به ال :
ال (الف و لام) یا عهدی است؛ مانند: (فیها مصباح المصباح فی زجاجة)
یا
جنسی؛ مانند: (وخلق الانسان ضعیفا)
؛
۶.
اسم مضاف به معرفه : یعنی کلمه غیرمعرفه که
به معرفه افزوده شود؛ مانند: (ان هذآ الا اساطیر الاولین).
معرفه مراتبی دارد؛ یعنی برخی از آن‌ها از برخی دیگر شناخته شده ترند که
به ترتیب عبارتند از: ضمیر؛ علم؛ اشاره؛ موصول؛ اسم محلی
به ال؛ اضافه.
«
نکره » اسمی است که بر افراد
شایع در
جنس خودش دلالت می‌کند؛ مانند: (وما خلق الله من شیء)
که «شیء» نکره است.
علامت نکره آن است که
ال تعریف می‌پذیرد و سبب تعریفش می‌شود؛ یعنی
ابهام و شیوع آن را میان مصادیق فراوان از بین می‌برد و مشخص می‌کند. علامت دیگر آن این است که کلمه «
رب » را می‌پذیرد.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «معرفه و نکره».
