• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مطلق و مقید ایجابی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



موجبه بودن حکم در مطلق و مقیّد را مطلق و مقید ایجابی گویند.



مطلق و مقید از نظر اختلاف و اتفاق، و کیفیت و سبب حکم، اقسامی دارد که به لحاظ حمل مطلق بر مقید و یا عدم آن، احکام آن متفاوت می‌گردد.


مطلق و مقید ایجابی، آن است که از لحاظ کیفیت حکم، هر دو حکم ایجابی باشد، چه از نظر حکم و سبب آن موافق باشد یا مخالف.


۱. اتحاد در حکم و موجب حکم و توافق در ایجاب (که مطلق، بر مقید حمل می‌گردد): «ان دخلت المدینة فاکرم عالما فیها»، «ان دخلت المدینة فاکرم عالما فقیها فیها»؛
۲. اختلاف در حکم و اتفاق در ایجاب (به هر دو عمل می‌شود): «اکرم عالما»، «اطعم عالما فقیرا»؛
۳. اختلاف در حکم، و (اتفاق در موجب و ایجاب) «اکرم عالما لعلمه»، «اطعم عالما فقیرا لعلمه»؛
۴. اختلاف در حکم و موجب، و (اتفاق در ایجاب) «اکرم عالما لعلمه»، «اطعم عالما فقیرا لفقره»؛
۵. اتحاد در حکم، (اختلاف در موجب، و اتفاق در ایجاب) «ان سافرت فارکب فی الفلک»، «ان سافرت فارکب فی الفلک المشحون».
[۱] اصول فقه، رشاد، محمد، ص۱۷۱.
[۳] الاصول، شیرازی، محمد، ج۵، ص۷۲.
[۴] مناهج الوصول الی علم الاصول، خمینی، روح الله، ج۲، ص۳۳۱.



۱. اصول فقه، رشاد، محمد، ص۱۷۱.
۲. اصول الاستنباط، حیدری، علی نقی، ص۱۶۹.    
۳. الاصول، شیرازی، محمد، ج۵، ص۷۲.
۴. مناهج الوصول الی علم الاصول، خمینی، روح الله، ج۲، ص۳۳۱.



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۴۲، برگرفته از مقاله «مطلق و مقید ایجابی».    

رده‌های این صفحه : مطلق و مقید




جعبه ابزار