• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمود (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




مَحْمود (به فتح میم و سکون حاء)، یکی از واژگان قرآن کریم به معنای ستوده است. مشتقات این واژه در قرآن کریم به صورت: مُحَمَّد (به ضم میم و فتح حاء) به معنای کسی که خصال پسندیده‌اش بسیار باشد؛ و حَمید (به فتح حاء)، در معنای فاعلی یعنی ستاینده و در معنای مفعولی یعنی ستوده شده آمده است. حمید هفده بار در قرآن آمده و از اسماء حسنی خداوند است.



مَحْمود به معنی ستوده است.


(عَسی‌ اَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقاماً مَحْمُوداً) (اميد است پروردگارت تو را به مقامى در خورِ ستايش برساند.)
حمید: ممکن است به معنی فاعل باشد یعنی ستاینده و ممکن است به معنی مفعول باشد یعنی ستوده و آن از اسماء حسنی است. (وَاعْلَمُوا اَنَّ اللَّهَ غَنِیٌ‌ حَمِیدٌ) «بدانید خدا بی‌نیاز و ستوده است.» یا «بدانید خدا بی‌نیاز و ستاینده است و اعمال بنده را می‌ستاید.» چنانکه در مجمع البیان نقل‌ شده است. ولی معنای اوّل بهتر به نظر می‌رسد. محمّد: راغب گوید محمود آن است که ستوده شود، محمّد آن است که خصال پسندیده‌اش بسیار باشد.


حمید هفده بار در قرآن کریم آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۲، ص۱۷۴.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۵۶.    
۳. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغة، ج۲، ص۱۰۰.    
۴. اسراء/سوره۱۷، آیه۷۹.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۹۰.    
۶. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۱۳، ص۱۷۵-۱۷۶.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۳، ص۲۴۱.    
۸. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۶، ص۲۸۴.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۴، ص۱۹۳-۱۹۴.    
۱۰. زبیدی، مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج۴، ص۴۲۶.    
۱۱. بقره/سوره۲، آیه۲۶۷.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان، ج۲، ص۳۹۳.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۲، ص۶۰۳.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۲، ص۱۹۲.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۳، ص۱۵۶.    
۱۶. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ط دار القلم، ص۲۵۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «محمود»، ج۲، ص۱۷۴-۱۷۵.    






جعبه ابزار