محمد و اهل‌کتاب (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله بر اهل‌کتاب، اتمام حجت کردند و آنان را به اسلام دعوت کردند. در این مقاله آیات مرتبط با حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله و اهل‌کتاب معرفی می‌شوند.
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مأمور
دعوت اهل‌كتاب به
تسلیم، در برابر خدا:
... وَ قُلْ لِلَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ وَ الْأُمِّيِّينَ أَ أَسْلَمْتُمْ ....
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله شاهد شتاب بسيارى از اهل‌كتاب در
گناه، تجاوزگرى و حرام‌خوارى:
... يا أَهْلَ الْكِتابِ ... قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذلِكَ مَثُوبَةً عِنْدَ اللَّهِ مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَ غَضِبَ ... وَ تَرى كَثِيراً مِنْهُمْ يُسارِعُونَ فِي الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ أَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ.
دعوت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از اهل‌كتاب به
توحید در عبادت، نفى
شرک و نپذيرفتن حاكميّت غير خداوند:
قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ تَعالَوْا إِلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَ لا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئاً وَ لا يَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ ....
مأموريّت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بر دعوت اهل‌كتاب به
آزاداندیشی و داشتن شخصيّت مستقل انسانى:
قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ تَعالَوْا إِلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَ لا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئاً وَ لا يَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّهِ ....
حمايت خداوند از پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و مؤمنان در برابر اهل‌كتاب:
قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ ... يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْراهِيمَ .... وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اللَّهُ وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ.
محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله،
اتمام‌حجّت خدا بر اهل‌کتاب:
يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا يُبَيِّنُ لَكُمْ عَلى فَتْرَةٍ مِنَ الرُّسُلِ أَنْ تَقُولُوا ما جاءَنا مِنْ بَشِيرٍ وَ لا نَذِيرٍ ....
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله موظّف به شناخت و ارزيابى عقايد و اعمال اهل‌كتاب:
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيباً مِنَ الْكِتابِ ... انْظُرْ كَيْفَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَ كَفى بِهِ إِثْماً مُبِيناً.
چشم‌پوشى و
گذشت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از بسيارى خطاهاى اهل‌كتاب:
يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيراً مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتابِ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ ....
چشم‌پوشى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از افشا و بيان حقايق پنهان شده اهل‌كتاب:
يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيراً مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتابِ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ ....
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله وظيفه‌دار
قضاوت در ميان اهل‌كتاب بر اساس
احکام الهی:
... فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ ...
ضمير «بينهم» به اهل‌كتاب باز مى‌گردد.
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله موظّف به نقل صحيح داستان
قربانی هابیل و قابیل براى اهل‌كتاب:
وَ اتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ ابْنَيْ آدَمَ بِالْحَقِّ إِذْ قَرَّبا قُرْباناً فَتُقُبِّلَ مِنْ أَحَدِهِما وَ لَمْ يُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ ...
با توجّه به سياق آيات پيشين ضمير در «عليهم» به‌اهل‌كتاب بر مى‌گردد.
وظیفه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در انتخاب
قرآن از ميان
کتب آسمانی، براى داورى بين اهل‌كتاب:
وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ ....
خداوند، برحذردارنده پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در
قضاوت از پيروى
تمایلات نفسانی اهل‌كتاب:
۱. ... فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ عَمَّا جاءَكَ مِنَ الْحَقِ ....
۲. وَ أَنِ احْكُمْ بَيْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ احْذَرْهُمْ أَنْ يَفْتِنُوكَ عَنْ بَعْضِ ما أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكَ ....
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مأمور مقابله با موضعگيرى مغرضانه اهل‌كتاب نسبت به
مسلمانان:
قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ هَلْ تَنْقِمُونَ مِنَّا إِلَّا أَنْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْنا وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلُ ....
پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مأمور افشاى سوابق ننگين اهل‌كتاب، از راه توجّه دادن آنان به گذشته شوم هم‌كيشان‌شان:
قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذلِكَ مَثُوبَةً عِنْدَ اللَّهِ مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَ غَضِبَ عَلَيْهِ وَ جَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَ الْخَنازِيرَ وَ عَبَدَ الطَّاغُوتَ أُولئِكَ شَرٌّ مَكاناً وَ أَضَلُّ عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ.
اهل‌کتاب و محمد (قرآن)
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۷، ص۲۴۹، برگرفته از مقاله «محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله و اهل‌کتاب».
