محمد بن یعقوب خطلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن یعقوب بن اسحاق خطلی، از دامپزشکان
قرن سوم هجری قمری بود که کتابی در موضوع دامپزشکی برای
متوکل عباسی تالیف کرد.
ابوعبدالله (ابویوسف) محمد بن یعقوب بن اسحاق خطلی ناصرالدین ابن اخی حزام،
ابن ندیم ذیل نام مؤلفان بیطره (دامپزشکی) و خصوصیات اسب‌ها، به کتاب ابن اخی خرام در موضوع دامپزشکی اشاره کرده که برای
متوکل خلیفه عباسی (خلافت
۲۳۲-
۲۴۷ق) نگاشته است.
او اطلاعات دیگری درباره این شخص ارایه نمی‌دهد، اما
کحاله نام او را یعقوب و کنیه‌اش را ابویوسف و کتابش را الفروسیة و الشجاعه ذکر کرده و ضمن فاضل دانستن او می‌گوید: پیش از سال
۲۸۹ق زنده بوده است.
همو در جای دیگر از
ابوحزام بن یعقوب حنبلی با صفت فاضل و صاحب اثری به نام الفروسیة و البیطره یاد کرده و می‌گوید: پیش از سال ۲۸۹ق زنده بوده است
و بار دیگر به نقل از مجله المورد، ابن اخی خرام را زنده به سال
۲۵۰ق و صاحب کتاب الخیل و البیطره می‌داند.
زرکلی با توجه به آثارش در شستر بتی و موزه انگلیس نام این شخص را ابوعبدالله محمد بن یعقوب بن اسحاق ناصرالدین خطلی نوشته و کتاب‌های پیش گفته را از او می‌داند و احتمال می‌دهد هر سه، نام یک کتاب باشد.
در کتاب فرهنگ زندگی نامه‌ها به نقل از ابن ندیم آمده است که ابن اخی خرام میرآخور
معتضد عباسی (خلافت
۲۷۹-
۲۸۹ق) بود و نخستین اثر عربی درباره دامپزشکی را به نام الفروسیه نوشت،
اما این مطالب در
الفهرست ابن ندیم نیست.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۹۱-۶۹۲، برگرفته از مقاله «محمد خطلی».
