محمد بن عبدالرحمان انصاری (دائرة‌المعارف‌مؤلفان‌اسلامی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعبدالرحمان محمد بن عبدالرحمان انصاری (پس از
۷۴-
۱۴۸ق)، معروف به ابن ابی لیلی، مفتی،
فقیه عالم،
قاری،
قاضی کوفه و از اصحاب
امام صادق (علیه‌السّلام) بود. رجال‌شناسان او را محدثی
مضطرب الحدیث و ضعیف خوانده‌اند.
ابوعبدالرحمان محمد بن عبدالرحمان بن یسار بن بلال انصاری قاضی کوفی، ابن ابی لیلی، در سال ۷۴ق به دنیا آمد
و ظاهراً اهل کوفه
و از اصحاب امام صادق (علیه‌السّلام) بود.
از نافع،
عطیه عوفی و
شعبی حدیث شنید و علومی را فرا گرفت.
ثوری،
حمزه زیات و
شعبه از وی روایت نقل کرده‌اند.
طبق گزارش منابع، او مفتی،
فقیه عالم، قاری، قاضی کوفه و فردی خوش خط بود.
با این‌همه، رجال‌شناسان او را محدثی کم حافظه،
مضطرب الحدیث و ضعیف
خوانده‌اند. بر اساس دسته‌ای از روایات، امام صادق (علیه‌السّلام) سخن او را تکذیب و قضاوتش را ردّ کرده است.
گویند که وی از سوی
بنی امیه و
بنی عباس به مدت ۳۳ سال
منصب قضاوت کوفه را برعهده داشت.
سرانجام در سال ۱۴۸ق در کوفه درگذشت.
کتاب الفرائض اثر اوست.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۶۲، برگرفته از مقاله «محمد انصاری».
