• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مجمل و مبین (علوم قرآنی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



از تقسیمات الفاظ قرآن ، به ملاک ابهام و وضوح معنا می‌باشد.



« مجمل » لفظی است که دلالتش بر معنا یا حکم شرعی ، واضح و روشن نباشد و بین دو یا چند احتمال مردد باشد و نتوان دریافت کدام یک مراد گوینده است.
« مبین » در مقابل مجمل، لفظی است که دلالتش بر معنا یا حکم شرعی روشن، و مراد گوینده از آن، قابل دستیابی است.


مثال مجمل در احکام شرعی را، آیه «ید سارق» دانسته‌اند: (والسارق والسارقة فاقطعوا ایدیهما) ؛ زیرا معنای «ید» (دست) واضح نیست؛ چون دست را گاهی تا ساعد و گاهی تا آرنج و گاهی تا بغل و کتف می‌گویند، و صرفا از روی آیه معلوم نیست دست دزد را از کجا باید برید، و باید قرینه یا بیانی دیگر، حد آن را معلوم کند.
[۵] کمالی دزفولی، علی، قرآن ثقل اکبر، ص۱۹.



مجمل ؛ مبین ؛ اسباب اجمال ؛ مبین متصل ؛ مبین منفصل .


۱. مائده/سوره۵، آیه۳۸.    
۲. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۲، ص۵۲.    
۳. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن، ج۲، ص ۱۸۳-۱۸۴.    
۴. صالح، صبحی، مباحث فی علوم القرآن، ص۳۰۹.    
۵. کمالی دزفولی، علی، قرآن ثقل اکبر، ص۱۹.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «مجمل و مبین».    



جعبه ابزار