هرگاه خداوند تو را به سوى‌گروهى از آنان بازگرداند، و از تو اجازه خروج به سوى ميدان جهاد بخواهند، بگو: هيچ گاه با من خارج نخواهيد شد؛ و هرگز همراه من، با دشمنی نخواهيد جنگيد. شما نخستين بار به كناره‌گيرى از جهاد راضى شديد، اكنون نيز با متخلّفان بمانيد.»
راه مؤاخذه تنها به روى كسانى باز است كه از تو اجازه مى‌خواهند در حالى كه توانگرند؛ و امكانات كافى براى جهاد دارند؛ آنها راضى شدند كه با واماندگان و افراد معذور و ناتوان بمانند؛ و خداوند بر دلهايشان مُهر نهاده؛ به همين جهت چيزى نمى‌دانند.»
كسانى كه به خدا و روز بازپسين ایمان دارند، هرگز براى ترك جهاد در راه خدا با مال و جانشان، از تو اجازه نمى‌گيرند؛ و خداوند پرهیزگاران را مى‌شناسد. تنها كسانى از تو اجازه مى‌گيرند كه به خدا و روز بازپسين ايمان ندارند، و دلهايشان با شك و ترديد آميخته است از اين رو؛ آنها در ترديد خود سرگردانند. اگر آنها راست مى‌گفتند، و مى‌خواستند كه به سوى ميدان جهاد خارج شوند، وسيله‌اى براى آن فراهم مى‌ساختند؛ ولى خدا از حركت آنها ناخشنود بود؛ از اين رو توفيقش را از آنان سلب كرد؛ و آنها را از جهاد بازداشت؛ و به آنان گفته شد: «با افراد ناتوان (كودكان و پيران و بيماران) بنشينيد! اگر آنها همراه شما (به سوى ميدان جهاد) خارج مى‌شدند، جز اضطراب و تردید و فساد، چيزى بر شما نمى‌افزودند؛ و بسرعت در بين شما به فتنه‌انگيزى ( ايجاد تفرقه و نفاق) مى‌پرداختند؛ و در ميان شما، افرادى سست و ضعيف هستند كه به سخنان آنها كاملًا گوش فرا مى‌دهند؛ و خداوند، ستمكاران را مى‌شناسد.»
تخلّف سه نفر از مسلمانان (كعب و مرارة بن ربيع و هلال بن اميّه) از حضور در جنگ تبوک: «وَعَلَى الثَّلاَثَةِ الَّذِينَ خُلِّفُواْ حَتَّى إِذَا ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ الأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ وَضَاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنفُسُهُمْ وَظَنُّواْ أَن لاَّ مَلْجَأَ مِنَ اللّهِ إِلاَّ إِلَيْهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُواْ إِنَّ اللّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ؛
و همچنين آن سه نفر كه از شركت در جنگ تبوكتخلّف جستند، و مسلمانان با آنان قطع رابطه نمودند، تا آن جا كه زمين با همه وسعتش بر آنها تنگ شد؛ حتّى در وجود خويش، جايى براى خود نمى‌يافتند؛ و دانستند پناهگاهى در برابر عذاب خدا جز رفتن به سوى او نيست؛ سپس خدا رحمتش را شامل حال آنها نمود، و به آنان توفيق داد تا توبه كنند؛ زيرا خداوند بسيار توبه‌پذير و مهربان است.» علی بن حمزه می‌گوید: از امام صادق علیه‌السّلام درباره قول خدا «و علی الثلاثة...» سؤال کردم، این سه نفر چه کسانی هستند؟ فرمود: کعب، مرارة بن ربیع و هلال بن امیه.
