• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لیلی بنت عبدالله اخیلیه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




لیلی بنت عبدالله اخیلیه (م حدود ۸۰ق)، از زنان شاعر عرب در صدر اسلام بود که شهرتش به سبب اشعار و اخبار او با توبة بن حمیر بود.



لیلی بنت عبدالله بن رحّال بن شداد بن کعب بن معاویة بن عباده اُخیلیه، اصل وی از قبیله بنی عامر بن صعصعه بود. لیلی زنی فصیحه، عفیفه و جمیله بود که توبة بن حمّیر از وی خواستگاری کرد، ولی پدرش نپذیرفت و او را به ازدواج یکی از بنی الادلع در آورد.
[۴] کحاله، عمررضا، اعلام النساء، ج۴، ص۳۲۱.
لیلی یکی از زنان شاعر عرب در صدر اسلام، و شهرتش به سبب اشعار و اخبار او با توبة بن حمیر بود. وی در طول زندگی خویش با افرادی همچون معاویه (حکومت ۴۱-۶۰قعبدالملک بن مروان و حجاج گفت گوهایی در خصوص علاقه‌اش به توبه داشته و جایزه‌هایی نیز از آنان دریافت کرده است. همچنین با نابغه جعدی مهاجات داشت و بر او پیروز گشت.
[۷] جمحی، محمد بن سلام، طبقات الشعراء، ص۲۷.
به اعتقاد برخی، لیلی از خنسای شاعره نیز برتر بود، اما بعضی فقط خنساء را مقدم بر وی شمرده‌اند.


درباره مرگ او گفته شده که هنگام گذر از کنار قبر توبه شترش رمید و او را به زمین زد و همان دم جان سپرد و کنار قبر توبه مدفون گردید.
[۱۰] کحاله، عمررضا، اعلام النساء، ج۴، ص۳۳۲.
نقل دیگری است که وی هنگام بازگشت از نزد پسرعمویش قتیبه بن مسلم باهلی، امیر خراسان، در شهر ری
[۱۱] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱۲، ص۷۵۴۷.
یا فارس
[۱۲] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۱۳۸.
یا ساوه در حدود ۸۰ یا پس از ۸۵ق
[۱۴] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۱۳۸.
درگذشت. دیوان شعر اثر اوست.


۱. بکری‌ اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، سمط اللآلی، ج۱، ص۱۱۹.    
۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۲۴۹.    
۳. ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۲۶.    
۴. کحاله، عمررضا، اعلام النساء، ج۴، ص۳۲۱.
۵. ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۲۶.    
۶. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، ج۵، ص۴۸۰.    
۷. جمحی، محمد بن سلام، طبقات الشعراء، ص۲۷.
۸. مرزبانی، محمد بن عمران، الموشح، ص۱۰۲.    
۹. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۱، ص۱۹۳.    
۱۰. کحاله، عمررضا، اعلام النساء، ج۴، ص۳۳۲.
۱۱. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱۲، ص۷۵۴۷.
۱۲. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۱۳۸.
۱۳. بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، ص۳۰۴.    
۱۴. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۳، ص۱۳۸.
۱۵. ابن شاکر کتبی، محمد بن شاکر، فوات الوفیات، ج۳، ص۲۲۶.    
۱۶. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۸۰۸.    
۱۷. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۶۲.    
۱۸. بغدادی، عبدالقادر بن عمر، خزانة الادب، ج۶، ص۲۴۲.    
۱۹. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۱، ص۱۳۷.    
۲۰. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۲۱، ص۲۲۳.    
۲۱. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۲۲، ص۴۷۲.    
۲۲. ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، عیون الاخبار، ج۱، ص۳۹۱.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۳۷-۶۳۸، برگرفته از مقاله «لیلی اُخیلیه».






جعبه ابزار