• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لُغَت (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: لغت.


لُغَت (به ضم لام و فتح غین) از واژگان نهج البلاغه به معنای صدائى است كه هر قوم غرض خود را با آن بيان مى‌كند و جمع آن لُغات (به ضم لام) است.
این واژه فقط یک‌بار در «نهج‌البلاغه» آمده است.



لُغات يعنى صداهائى كه هر قوم غرض خود را با آن بيان مى‌كنند، به قولى آن لفظى است وضع شده براى معناى خاصّى و اشتقاقش از «لغى يلغى» است.


موردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - اللُّغاتِ - خطبه ۱۸۵ (مقام توحید)

امام (صلوات‌الله‌علیه) در مقام توحید فرموده:
«فَانْظُرْ إِلَى الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ، وَ النَّباتِ وَ الشَّجَرِ، وَ الْماءِ وَ الْحَجَرِ، ... وَ طولِ هذِهِ الْقِلالِ، وَ تَفَرُّقِ هذِهِ اللُّغاتِ، وَ الاَْلْسُنِ الْـمُخْتَلِفاتِ.»
«بنگر به خورشید و ماه، علف و درخت، آب و سنگ و اين قلّه‌هاى بالا رفته و اين لغات و زبان‌هاى گوناگون كه انسان‌ها با آن سخن گويند.» در قرآن مجید آمده:
(وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَ أَلْوانِكُمْ)
«و از نشانه‌هاى او آفرينش آسمان‌ها و زمين، و تفاوت زبانها و رنگ‌هاى شماست.»


این کلمه فقط يک بار در «نهج‌البلاغه» يافته است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۴۳.    
۲. طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۱، ص۳۷۶.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۷۰.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه ت الحسون، ص۴۲۱، خطبه ۱۸۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۴۱، خطبه ۱۷۹.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۷۱، خطبه ۱۸۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۲۱، خطبه ۱۸۵.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۳۷.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۲۵۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۱۶۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۳.    
۱۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۶۴.    
۱۳. روم/سوره۳۰، آیه۲۲.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۰۶.    
۱۵. طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۶۷.    
۱۶. طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۲۵۰.    
۱۷. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۴۷۰.    
۱۸. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۱۱۷.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لغة»، ج۲، ص۹۴۳.    






جعبه ابزار