لَهْم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
لَهْم (به فتح لام و سکون هاء) و
لَهَم (به فتح لام و هاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای بلعیدن است.
مشتقات
لهم که در «
نهج البلاغه» آمده عبارتند از:
• إلْهام به معنای القاء چيزى در قلب است.
• لَهاميم (به فتح لام) جمع لِهْميم به معناى انسان اصيل و بزرگوار است.
این مادّه چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است.
لَهْم به معنای بلعيدن است.
«
لَهِمَ الشيءَ لَهْماً و لَهَماً: ابتلعهُ بمرَّة.»
الهام تفهيم به خصوصى است از جانب خدا.
برخی از مواردی که در «نهج البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در
خطبه ۱۷۳ درباره خداوند فرمود:
«أَخَذَ اللهُ بِقُلوبِنا وَ قُلوبِكُمْ إِلَى الْحَقِّ، وَ أَلْهَمَنا وَ إِيّاكُمُ الصَّبْرَ!» «خداوند دل‌هاى ما و شما را به سوى
حق متوجّه سازد و
صبر و
استقامت به ما و شما ارزانى دارد.»
امام (صلوات‌الله‌علیه) به يارانش در
صفین كه اتباع
معاویه را از جاى خود حركت داده و وادار به عقب نشينى كردند فرمود:
«وَ أَنْتُمْ لَهاميمُ الْعَرَبِ، وَ يَآفيخُ الشَّرَفِ، وَ الاَْنْفُ الْمُقَدَّمُ، وَ السَّنامُ الاَْعْظَمُ.» «با اين كه شما از بزرگان و سرشناسان عرب و از سران شرف هستيد. برازندگى شما در چهره اجتماع همچون بينى است در صورت و همچون كوهان بلند و عظيم است بر پشت شتران.»
و در
خطبه ۱۲۴ فرموده:
«أَنْتُمْ لَهاميمُ الْعَرَبِ، وَ السَّنامُ الاَْعْظَمُ، إِنَّ في الْفِرارِ مَوْجِدَةَ اللهِ، وَ الذُّلَّ اللاّزِمَ.» «شما بزرگان عربيد و شرافتمندان برجسته؛ در فرار، غضب و خشم خداست و
ذلّت هميشگى و ننگ
جاويدان.»
لَهاميم جمع
لِهْميم به كسر اول به معنى اسب اصيل و پيشتاز و انسان اصيل و بزرگوار است.
در لغت آمده: «
اللِهْمِيْم: السّابقِ الجَواد مِنَ الخَيل وَ النّاس.»
«يافيخ» جمع يافوخ يعنى قسمت بالاى سر انسان، مراد از هر دو كلمه اصالت و بزرگوارى و آزادگى است، خلاصه كلام آن است كه «شما انسان‌هاى اصيل عرب و قلّه شرافت و پيشقدم در بزرگوارى و بلند مرتبه بزرگ هستيد، و در فرار، خشم خدا و
ذلّت هميشگى هست.»
الهام چهار بار در «نهج البلاغه» به کار رفته است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «لهم»، ج۲، ص۹۵۲.
