قَفْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَفْر (به فتح قاف) یکی از
مفردات نهج البلاغه به معنای زمین خرابی است که
آب،
گیاه و انسانی ندارد.
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
کعبه، خطاب به قبرستان
کوفه و ... از این واژه استفاده نموده است.
قَفْر (مثل عقل) به معنای زمین خرابی است که آب، گیاه و انسانی ندارد. جمع آن
قفار است.
به برخی از مواردی که در
نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
امام علی (علیه‌السلام) به وقت مراجعت از
صفّین خطاب به قبرستان کوفه فرمود:
«يَا أَهْلَ الدِّيَارِ الْمُوحِشَة، وَ ذالْـمَحَالِّ الْمُقْفِرَةِ، وَ الْقُبُورِ الْمُظْلِمَةِ... أَمَّا الدُّورُ فَقَدْ سُكِنَتْ»؛
«ای اهل دیار وحشت‌آور و ای اهل محل‌های خراب و ای اهل قبرهای تاریک در خانه‌های شما دیگران نشستند.»
حضرت (علیه‌السلام) درباره
کعبه فرموده است:
«فَصَارَ مَثَابَةً... تَهْوِي إِلَيْهِ ثِمَارُ الاَْفْئِدَةِ مِنْ مَفَاوِزِ قِفَار سَحِيقَة، وَ مَهَاوِي فِجَاج عَمِيقَة»؛
یعنی «بیت الله محل رفت و آمد مردم شده، دل‌ها به دیدار آن مایل گشته و از دشت‌های بی‌آب و گیاه و دور و مغاک دره‌های ژرف به طرف آن می‌آیند».
منظور از «ثمار الافئدة» دل‌ها و ارواح انسان‌هاست و از «
قفار سحیقه» دشت‌های بی‌آب و
علف و دور است.
این ماده دو بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «قفر»، ج۲، ص۸۷۱.
