قَصَمْنا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَصَمْنا: (وَ كَمْ قَصَمْنا مِن قَرْيَةٍ كانَتْ ظالِمَةً) از مادّه «
قصم»
به معنى
«شكستن توأم با شدّت» است و حتّى گاهى به معنى
«خرد كردن» آمده است.
به موردی از کاربرد
قَصَمْنا در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ كَمْ قَصَمْنا مِن قَرْيَةٍ كانَتْ ظالِمَةً وَ أَنشأْنا بَعْدَها قَوْمًا آخَرينَ) (چه بسيار آبادی‌هاى ستمكارى را كه در هم شكستيم؛ و بعد از آنها
قوم ديگرى آفريديم.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
كلمه قصم، در اصل به معناى شكستن است، مى‌گويند: قصم ظهره- پشتش را شكست، ولى به طور كنايه در هلاكت هم استعمال مى‌شود... و معناى آيات اين است كه:
(وَ كَمْ قَصَمْنا) چقدر هلاك كرديم من
قریة از اهل قريه‌هايى را كه به خود
(كانَتْ ظالِمَةً) ستمکار بودند و
اسراف و
کفر مى‌ورزيدند
(وَ أَنْشَأْنا) و بعد از هلاك كردن آنان، ايجاد كرديم...
آیه مورد بحث به دنبال گفتگوهايى كه درباره
مشرکان و
کافران لجوج گذشت، سرنوشت آنها را در مقايسه با سرنوشت اقوام پيشين، مشخّص مى‌كند و مى‌گويد: «چه بسيار شهرها و آبادی‌هاى ظالم و ستمگرى را كه در هم شكستيم...»
(وَ كَمْ قَصَمْنا مِنْ قَرْيَةٍ كانَتْ ظالِمَةً) با توجه به اين كه «قصم» به معنى شكستن توأم با شدت است و با توجه به اين كه تكيه روى ظلم و ستمگرى اين اقوام شده، نشان مى‌دهد كه
خداوند شديدترين
انتقام و
مجازات را در مورد اقوام ظالم و ستمگر قائل است.
ضمنا اشاره به اين نكته مى‌كند كه اگر تاريخ گذشتگان را مورد بررسى قرار دهيد، خواهيد دانست كه
تهديدهاى پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شوخى و بى‌حساب نيست، واقعيت تلخى است كه بايد دقيقا به آن بينديشيد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قَصَمْنا»، ج۳، ص۶۹۷.
