قواعد عطف
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قواعد عطف، اصول کلی در
عطف چیزی بر چیز دیگر را می‌گویند.
عطف ، مانند سایر مباحث ادبی قواعد و ضوابطی دارد.
سیوطی در
الاتقان در زمره قواعدی که
مفسر نیازمند دانستن آن‌ها است درباره قواعد عطف با استشهاد به
آیات قرآن بحث می‌کند.
اینک به برخی از این قواعد و اصول اشاره می‌کنیم:
۱. اصل و قانون در عطف، عطف مفرد بر
مفرد و
جمله بر جمله است. بنابراین، عطف مفرد بر جمله و جمله بر مفرد، صحیح نیست.
۲. اصل، عطف
خبر بر خبر و
انشا بر انشا است؛ ولی عطف خبر بر انشا و برعکس، محل اختلاف است.
۳. اصل و قاعده در عطف، عطف
اسم بر اسم و
فعل بر فعل و به عبارت دیگر،
جمله اسمیه بر اسمیه و
جمله فعلیه بر فعلیه است. در عطف جمله اسمیه بر جمله فعلیه و عکس آن، اختلاف است.
۴. اصل در عطف، عطف
معمول عامل واحد بر همانند خود است؛ ولی در عطف دو معمول دو عامل بر یکدیگر، اختلاف است.
۵. اصل در عطف، تغایر معطوف و معطوف علیه است.
۶. قاعده دیگر در عطف این است که عطف بر
ضمیر مرفوع مستتر در صورتی جایز است که بین
معطوف و
معطوف علیه فاصله باشد.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «قواعد عطف».
