قنطار (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قِنْطار (به کسر قاف و سکون نون) به معنای مال کثیر از مفردات به کار رفته در
قرآن کریم است، این واژه دارای مشتقاتی است که در
آیات قرآن به کار رفته است؛ مانند:
قَناطِیر (به فتح قاف و نون) جمع
قَنْطَره (به فتح قاف و سکون نون) به معنی پل یا جمع قِنْطار (به کسر قاف و سکون نون) و
مُقَنْطَره (به ضم میم و فتح قاف) به معنی جمع شده است.
قِنْطار،
(وَ مِنْ اَهْلِ الْکِتابِ مَنْ اِنْ تَاْمَنْهُ بِقِنْطارٍ یُؤَدِّهِ اِلَیْکَ وَ مِنْهُمْ مَنْ اِنْ تَاْمَنْهُ بِدِینارٍ لا یُؤَدِّهِ اِلَیْکَ..) (و در ميان
اهل کتاب، كسانى هستند كه اگر ثروت زيادى به رسم
امانت به آنها بسپارى، آن را به تو باز مىگردانند؛ و كسانى هستند كه اگر يك
دینار هم به آنان بسپارى، به تو باز نمىگردانند...)
از مقابله با دینار میتوان فهمید که قنطار مال کثیر است.
راغب گفته: قناطیر جمع قنطره است (قنطره به معنی
پل است) مال قنطره یعنی مالی که زندگی را راه میاندازد همانطور که از پل عبور میکنند این مال هم زندگی از روی آن عبور میکند (یعنی مال کافی) و اندازه آن فی نفسه محدود نیست...
بعضی قدر آن را چهل اوقیه و حسن آن را هزار و دویست دینار
و بعضی مقداری از
طلا که پوست گاوی را پر کند گفتهاند.
در
مجمع فرموده: قنطار مال کثیر و عظیم است، اصل آن به معنی محکم کردن است «قنطرت الشّیء: احکمته» به قولی اصل آن از قنطرة به معنی پل است.
(... وَ الْقَناطِیرِ الْمُقَنْطَرَةِ..) (...و اموال فراوان...)
مقنطره به معنی قنطار شده و جمع شده است. مثل دراهم مدرهمة و دنانیر مدنرة مراد تاکید و کثرت است. ناگفته نماند قناطیر جمع قنطار است چنانکه در
مجمع و
اقرب گفته و قناطر جمع قنطرة به معنی پل است،
ولی راغب قناطیر را جمع قنطرة گفته است.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «قنطار»، ج۶، ص۲۰.