قطع انگشت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در خصوص دزدی، حد
قطع انگشت تشریع شده، چنان‌که خداوند آن را در قرآن بیان فرموده است.
خداوند جهت متنبه ساختن آنکه
دزدی میکند و متوجه ساختن بقیه به زشتی این عمل دستور به بریدن انگشت مجرمان دادند. والسارق والسارقة فاقطعوا ایدیهما جزاء بما کسبا نکـلا من الله...(و مرد و زن دزد را به سزاى آنچه كرده اند دستشان را به عنوان
کیفری از جانب خدا ببريد و خداوند توانا و
حکیم است.)
امام صادق علیه‌السّلام در پاسخ به این پرسش که دست دزد از کجا باید
قطع شود، فرمود: انگشت‌های دست، غیر از
انگشت ابهام قطع می‌شود.
تفسیر شریف
المیزان می فرماید: «ولی وجه صحیح این است که بعضی از اعضای
بدن آدمی، و یا بیشتر آنها جفتی است، مانند دو طرف
پیشانی ، دو
ابرو ، دو
چشم ، دو
گوش ، دو دست دو پای، دو قدم و... وقتی به ضمیر دو نفر و یا به دو چیز و دو نفر اضافه شود قهرا دو جفت می‌شود، ساده تر بگویم : دو دست دو نفر چهار دست می‌شود و چهار دست جمع است، پس در باره دو نفر باید به صیغه جمع بگوئیم : (اعینهما) و (ایدیهما) و (ارجلهما)، و امثال آن، و چون وضع در مورد اعضای جفتی بدن انسان چنین بوده، رفته رفته این وضع را در باره اعضای تکی بدن نیز سرایت دادند، یعنی وقتی خواستند بگویند: (من
پشت و شکم آن دو نفر را از ضربت شلاقم پر از سیاهی کردم)، می‌گویند: (ملات ظهورهما و بطونهما ضربا)، و ظهر و بطن را به صیغه جمع می‌آورند، با اینکه ظهر و بطن دو نفر (ظهرین و بطنین) است، در
قرآن کریم هم این طور تعبیر آمده و فرموده : (ان تتوبا فقد صغت قلوبکما) و کلمه (ید) به معنای عضوی است که از شانه‌ها شروع و به سر
انگشتان ختم می‌شود و مراد از آن در
آیه مورد بحث آنطور که سنت تفسیر کرده، دست راست است، و
قطع ید، هم با
قطع آن از شانه صادق است و هم با
قطع قسمتی از آن، و
قطع به معنای بریدن به وسیله
آلت قطاع است. »
مجمع البیان: «قال العلماء: ان هذه الآیة مجملة فی ایجاب
القطع علی السارق، وبیان ذلک ماخوذ من السنة. واختلف فی القدر الذی
یقطع به ید السارق، فقال اصحابنا:
یقطع فی ربع دینار فصاعدا، وهو مذهب الشافعی، والاوزاعی، وابی ثور، ورووا عن عائشة عن النبی انه قال: " لا
تقطع ید السارق الا فی ربع دینار فصاعدا ". وذهب ابو حنیفة واصحابه انه
یقطع فی عشرة دراهم فصاعدا، واحتجوا بما روی عن عطا، عن ابن عباس: " ان ادنی ما
یقطع فیه ثمن المجن...).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۲۹۸، برگرفته از مقاله «قطع انگشت».
