قضیه شرطیه مطلقه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قضیه شرطیه مطلقه، به‌معنای
قضیه شرطیه فاقد "
جهت" است.
اگر قضیه، دارای "جهت" باشد به آن، "
قضیه موجّهه" گفته می‌شود، و اگر فاقد جهت باشد آن را "
قضیه مطلقه" گویند. قضیه مطلقه به اعتبار شرطی یا حملی بودن، به "
قضیه شرطیه مطلقه" و "
قضیه حملیه مطلقه" تقسیم می‌شود.
قضیه شرطیه مطلقه، قضیه شرطیه‌ای است که به ضروری یا ممکن یا ممتنع بودنِ اتصال یا انفصال تالی نسبت به مقدم، اشاره نشده باشد مانند: "اگر آفتاب طلوع کرده باشد روز موجود است". به عبارت دیگر، قضیه شرطیه مطلقه آن است که در آن، لفظی نباشد که دلالت کند بر این که قضیه، اتفاقیه است یا قسم دیگر، به گونه‌ای که نمی‌توان فهمید که از چه قسمی است. مانند
آیه کریمه : «و اذا انزلت سورة ان آمنوا بالله و جاهدوا مع رسوله استاذنک اولوا الطول منهم؛
هرگاه سوره‌ای نازل می‌شود که به خدای ایمان آورده و همراه پیامبرش جهاد کنید گردن‌کشان از تو اجازه دوری از جهاد را می‌خواهند». در این مثال بیان نشده است که
قضیه لزومیه است یا اتفاقیه و بنابراین، مطلقه است.
هر یک از شرطیه مطلقه متصله و منفصله، یا موجبه است و یا سالبه:
۱. قضیه متصله مطلقه موجبه، مثل: "اگر هلال
ماه رمضان را رؤیت شد
روزه واجب می‌شود".
۲. قضیه متصله مطلقه سالبه، مثل: "چنین نیست که اگر این شئ جماد است حیوان باشد".
۳. قضیه منفصله مطلقه موجبه، مثل: "این عدد یا زوج است یا فرد".
۴. قضیه منفصله مطلقه سالبه، مثل: "چنین نیست که انسان یا حیوان باشد یا سیاه".
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
• شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق).
• تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدين، الحاشیة علی تهذیب المنطق.
• قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «قضیه شرطیه مطلقه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۳/۲۰.
