قسم به ماه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قسم به
ماه به یکی از
موارد قسم در قرآن اطلاق می‌شود.
در سه آیه
قرآن مجید به ماه سوگند یاد شده است:
۱. كَلَّا وَ الْقَمَرِ؛ «چنین نیست، سوگند به
ماه »
؛
علامه طباطبایی رحمة‌الله‌علیه می‌گوید: بعید نیست «کلا» ردع سخنی باشد که
خداوند از قول کفار درباره
قرآن در
آیات پیشین چنین نقل کرده است: (فقال ان هذا الا سحر یؤثر ان هذا الا قول البشر).
۲. وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها؛ «قسم به ماه که پیرو
خورشید تابان است»
؛«تلیها» به معنای «تبعها»
تفسیر شده است؛ یعنی ماه تابع و پیرو خورشید، و طلوع و غروب ماه تابع طلوع و غروب خورشید است و از آن
نور می‌گیرد.
۳. وَ الْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ؛ «سوگند به ماه هنگامی که تمام فروزان شود».
«اتساق» یعنی هنگامی که ماه کامل شود، و آن را به معنای جمع شدن گرفته‌اند. ماه سیاره‌ای است که نور خود را از خورشید می‌گیرد و به دور
زمین می‌گردد.
سوگند به ماه نیز همچون سوگند به خورشید، زمین و… عامل مهمی برای جلب توجه
انسان به این سیاره است تا در آن دقت و مطالعه کرده، به کشف آثار و حقایق آیه‌ای از
آیات الهی نائل آید. و از ساختمان و درخشش ماه که تاثیر بسیار مهمی در زندگی انسان و سایر موجودات دارد و نیز راهنمای کاملی برای شناسایی اوقات است، پند بگیرد. قرآن مجید نیز در آیه ۱۸۹
سوره بقره می‌فرماید: (یسالونک عن الاهلة قل هی مواقیت للناس والحج)؛
«از تو درباره هلال می‌پرسند؛ بگو در آن تعیین وقت
عبادات حج و
معاملات مردم است»
امام صادق علیه‌السّلام نیز در
حدیث معروف
توحید مفضل به پاره‌ای از منافع و فایده‌های ماه اشاره کرده‌اند.
سوگند خداوند به ماه، هنگام
طلوع آن، پس از
غروب خورشید:
وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها.
قسم خداوند به ماه، هنگام
روشنایی كامل آن:
فَلا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ وَ الْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ.
قسم خداوند به ماه، درباره تعدّد و تنوّع مراحل آينده
انسان:
فَلا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ وَ الْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ لَتَرْكَبُنَّ طَبَقاً عَنْ طَبَقٍ.
قسم خداوند به ماه براى
رستگاری انسانهاى تزكيه‌كننده
نفس:
وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاها.
قسم خداوند به ماه، براى بيان
زیانکاری و تباهى
گناهکاران:
وَ الْقَمَرِ إِذا تَلاها وَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«قسم به ماه». مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۳، ص۲۹۰، برگرفته از مقاله «موارد قسم خدا (ماه)».
