قد - به تشدید دال (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قَدّ (به فتح قاف و تشدید دال) از
واژگان قرآن کریم به معنای
پاره کردن از طول است. از مشتقات این واژه در
آیات قرآن قِدَد (به کسر قاف و فتح دال) جمع قِدَّة به معناى قطعه و تكّه است.
قَدّ:
پاره کردن از طول است.
طبرسی فرموده: «الْقَدُّ شقّ الشّى‌ء طولا».
راغب به جاى شقّ قطع گفته است.
پس معناى «قَدَّهُ بنصفين» آنست كه آن را از طول بريد و دو تكّه كرد.
(وَ اسْتَبَقَا الْبابَ وَ قَدَّتْ قَمِيصَهُ مِنْ دُبُرٍ ...) «به طرف در سبقت كردند و زن پيراهن
یوسف را از پس پاره كرد».
(وَ أَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَ مِنَّا دُونَ ذلِكَ كُنَّا طَرائِقَ قِدَداً) (و اين‌كه در ميان ما، افرادى صالح و افرادى غيرصالحند؛ و ما گروه‌هاى متفاوتى هستيم)
«قِدَد» بر وزن عِنَب جمع قِدَّة است به معنى قطعه و تكّه، طرايق جمع طريقه است به معنى
راه.
توصيف طرائق با قِدَد براى آنست كه هر طريقه از طريقه ديگر مقدود و مقطوع است. ظاهرا لفظ «ذوى» از طرائق حذف شده و تقدير آن «ذوى طرائق» است، يعنى: «بعضى از ما نيكوكاران و بعضى غير از آنها يا پائين‌تر از آنهاست اهل طريقه‌هاى مختلفيم».
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "قدّ"، ج۵، ص۲۴۶.
