قنوت (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
قُنُوت (به ضم قاف و نون) از
واژگان قرآن کریم به معنای دوام طاعت است.
قُنُوت به معنای دوام طاعت است. در
قاموس و
اقرب طاعت آمده
ولی
راغب دوام طاعت مع الخضوع گفته است.
(وَ مَنْ یَقْنُتْ مِنْکُنَّ لِلَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صالِحاً نُؤْتِها اَجْرَها مَرَّتَیْنِ) «هر که از شما پیوسته در طاعت خدا و رسول باشد و کار نیکو کند مزدش را دو بار می‌دهیم.»
(اِنَّ اِبْراهِیمَ کانَ اُمَّةً قانِتاً لِلَّهِ) «
ابراهیم برای خدا بنده مطیعی بود.»
(قُومُوا لِلَّهِ قانِتِینَ) «پیوسته مطیع خدا باشید.»
در
مجمع البیان فرموده: اصل آن به معنای دوام است سپس به معنای طاعت،
نماز، طول قیام،
دعا و سکوت میاید از
جابر نقل است که از
پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) سؤال شد: کدام نماز افضل است؟ فرمود: طول القنوت یعنی طول
قیام در نماز.
صاحب
العین گفته:
قنوت در نماز دعا کردنست پس از
قرائت.
زید بن ارقم گوید: در نماز سخن می‌گفتیم تا آیه
(وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِینَ) (و از روی خضوع و اطاعت، برای خدا بپاخیزید! )
آمد و از سخن در نماز امساک کردیم.
این معانی در
قاموس و
نهایه نیز آمده
ولی ظاهرا بیان مصداق باشد که هر یک نوعی طاعت است.
(وَ لَهُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْاَرْضِ کُلٌّ لَهُ قانِتُونَ) (و از آن اوست تمام کسانی که در آسمانها و زمین‌اند و همگی در برابر او خاضع و مطیع‌اند! )
اشاره به طاعت موجودات از نظام هستی است که با
قدرت خدا پی‌ریزی شده است.
(اَمَّنْ هُوَ قانِتٌ آناءَ اللَّیْلِ ساجِداً وَ قائِماً) ((آیا چنین کسی با ارزش است) یا کسی که در ساعات
شب به
عبادت مشغول است و در حال
سجده و
قیام.)
قانت همان ملازم طاعت است در بیشتر آیات ذکر اعمال دیگر با قنوت بیان و یا ذکر خاصّ با عامّ است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «قنوت»، ج۶، ص۴۱.
