• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

قاسم بن محمد بیانی (دائرة‌المعارف‌مؤلفان‌اسلامی)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابومحمد قاسم بن محمد بن قاسم قرطبی۲۷۶ق)، معروف به بیّانی، از فقیهان و محدثان برجسته اهل‌سنت قرن سوم هجری قمری بود.



ابومحمد قاسم بن محمد بن قاسم قرطبی، معروف به بیّانی، خاندان وی از موالی ولید بن عبدالملک
[۱] ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج۱، ص۳۹۷.
و هشام بن عبدالملک بودند. او در شهر قرطبه، از شهرهای معروف‌ اندلس به دنیا آمد و طی دو سفری که به مصر داشت، از دانشمندان و عالمان آن دیار علومی را فرا گرفت و در زمره شاگردان و یاران محمد بن عبدالله بن عبدالحکم قرار گرفت و پیوسته با او به سر می‌برد.
[۵] ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج۱، ص۳۹۸.
علم فقه را از وی و مزنی آموخت. وی به مذهب شافعی تمایل داشت. ابراهیم حرامی، ابراهیم شافعی و گروهی دیگر نیز از استادان وی بودند و او از آنان روایت کرده است. محمد بن عمر بن لبابه و فرزندش محمد بیّانی هم از او روایت کرده‌اند. وی از فقیهان و محدثان برجسته عصر خویش بود و احادیث بسیاری را حفظ داشت. به علاوه، در زمینه تفسیر قرآن نیز ماهر بود.


آثار و تالیفات وی عبارت‌اند از: تفسیر القرآن، الایضاح فی الرّد علی المقلدین که به نام الرّد علی ابن مزیّن و العتبی شهرت دارد و تصنیفی گران‌سنگ در موضوع خبر واحد است.


بیّانی در سال ۲۷۶ق در قرطبه درگذشت.


۱. ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج۱، ص۳۹۷.
۲. ابن عمیره، احمد بن یحیی، بغیة الملتمس، ص۴۴۶.    
۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۴، ص۳۲۴.    
۴. نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۳۵.    
۵. ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج۱، ص۳۹۸.
۶. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۲، ص۳۴۵.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۱۶۳.    
۸. نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۳۵.    
۹. نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۳۵.    
۱۰. حمیدی، محمد بن فتوح، جذوة المقتبس، ص۳۱۰.    
۱۱. ابن فرحون، ابراهیم بن علی، الدیباج المذهب، ج۲، ص۱۴۴.    
۱۲. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۲، ص۳۴۵.    
۱۳. مقری تلمسانی، احمد بن محمد، نفح الطیب، ج۲، ص۵۱.    
۱۴. نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۴۳۵.    
۱۵. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۲۷۶-۲۷۷.    
۱۶. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۵، ص۱۸۱.    
۱۷. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۸، ص۱۲۲.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۱۹، برگرفته از مقاله «قاسم بیّانی».






جعبه ابزار