فقیهان امامی و عرصه‌های ولایت فقیه (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب «
فقيهان امامى و عرصه‌هاى
ولايت فقيه از قرن چهارم تا سيزدهم» تأليف جناب
آقای محمد علی قاسمی و جمعى ديگر از پژوهش‌گران دانشگاه علوم اسلامى رضوى است كه زير نظر آية الله
شیخ صادق لاریجانی تدوين شده و در آن به تبيين ديدگاه
فقهاى مشهور
امامیه در مورد
ولایت فقیه پرداخته است. كتاب، در دو جلد نوشته شده و ابوابى از
فقه اماميه را كه مربوط به مسئله
ولايت فقیه مى‌شود مورد بحث قرار داده است.
هدف از تأليف كتاب ارائه طرحى كلى از قلمروهاى مبحث
ولایت فقیه و انعكاس ديدگاه‌هاى موافقان و مخالفان آن است.
نويسنده، با توجه به ابواب پنج‌گانه
فقه امامیه عرصه‌هاى مختلف
ولايت فقيه و شئون مربوط به آن را بررسى نموده و اختيارات
فقيه را در زمينه‌هاى مختلف
فقهى، از نظر
فقهاى نام‌دار
شیعه بيان كرده است.
در ابتداى جلد اول مفهوم برخى از واژگان مرتبط با
ولايت فقيه مانند: حاكم، امام،
فقيه، سلطان، ناظر، نائب الغيبه و
والى بيان شده و پس از آن دلايل عمومى
ولايت فقيه از منظر
فقيهان امامى منعكس گرديده و ادله
فقهى و عقلى مربوط به نصب
فقيه، نيابت و وكالت
فقيه از
امام معصوم عليه السلام و نظارت
فقيه به صورت اجمالى بررسى گرديده است.
آن‌گاه عرصه‌هاى
ولايت فقيه و اختيارات او در ابواب مختلف
فقهى اعم از
عبادات و
معاملات بيان شده و ديدگاه‌هاى
فقهاى اماميه از قرن چهارم تا سيزدهم در مورد
وظايف و
ولايت فقيه در عصر غيبت در فروع مختلف
فقهى تبيين شده است.
ابتدا باب
طهارت و دخل و تصرف حاكم اسلامى و
ولى فقيه در امورى مانند
تجهیز میت ، تطهير اماكن متبركه و لزوم اذن در برخى از موارد مربوط به طهارت و نجاست بيان مى‌گردد. سپس اختيارات
ولى فقيه در مورد برخى از احكام
نماز مانند اقامه شعائر الهى، اقامه
نماز جمعه و جماعت، اقامه نماز عيدين( فطر و قربان)، اقامه
نماز استسقا و لزوم اذن گرفتن از او در اقامه جماعت در مساجد بررسى شده است.
در ادامه، اختيارات
ولى فقيه در
خمس و
زکات بيان شده و اخذ زكات و خمس توسط وى، مصرف زكات و خمس در امورى كه خود مى‌داند مورد بحث قرار گرفته است.
در فصول بعدى كتاب اختيارات خاص حاكم اسلامى و
ولى فقيه در ابواب
فقهى مانند
روزه ،
اعتکاف ، حج، جهاد،
امر به معروف و نهی از منکر ، تجارت،
ولایت بر فروش برخى از اموال و تصرف آنها، دين، رهن،
ولايت بر اموال مفلس و محجور،
ضمان ،
کفالت ، صلح،
شرکت ،
مضاربه ،
مزارعه ،
مساقات ،
ودیعه ،
عاریه ،
اجاره ،
وکالت ،
وقف ، صدقات، وصايا،
ارث ،
نکاح ،
طلاق ،
ظهار ،
ایلاء ،
لعان ، عتق، تدبير، مكاتبه،
استیلاء ، اقرار، خوردنى‌ها و آشاميدنى‌ها،
غصب ،
شفعه ،
احیاء زمين‌هاى موات و مفتوح عنوه، گرفتن خراج، لقطه( اشياى پيدا شده)، قضا( نصب قاضى و احراز منصب قضاوت)، مجازات مجرمين، عفو مجرمين، اجراى حد و
تعزیر ،
قصاص و ديات به صورت مبسوط بيان شده و ديدگاه‌هاى
فقهاى اماميه در اين باره منعكس گرديده است.
فهرست عبارات
فقها در باره اختيارات
ولى فقيه بر اساس كتاب و تاريخ تأليف نيز در پايان كتاب آمده است.
نرم افزار جامع
فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
