فرهنگ سخنان امام زمان (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«فرهنگ سخنان امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف » اثر فارسی محمد دشتی، گردآوری روایاتی از
امام زمان علیه‌السّلام در موضوعات گوناگونی از قبیل فضیلت
امامان معصوم و ضرورت
اطاعت از ایشان است. آنچه موجب اهمیت این اثر شده، آن است که روایات پس از استخراج، ترجمه و دسته بندی شده و با نظم الفبایی ارائه گردیده است.
دو مقدمه از مؤلف و ناشر آغازگر مطالب کتاب می‌باشد. در اثر حاضر، سعی شده است مجموعه ی سخنان وارده از ناحیه
حضرت مهدی علیه السلام، ذیل موضوع‌های مختلف فقهی، اخلاقی، اجتماعی، عقیدتی و سیاسی به ترتیب حروف الفبا ارائه گشته است.
سخنان امام زمان علیه‌السّلام چه در قالب توقیع و چه به صورت شفاهی، خطاب به
علما یا نائبان یا هر کسی که به نحوی به تشرف آنحضرت نایل آمده، در کتاب جمع آوری و اصل
روایت به همراه ترجمه فارسی آن نقل شده که دربردارنده ۱۷۱ روایت در این زمینه است.
برای بهتر روشن شدن اهداف آموزشی
معصومین علیه‌السّلام و جلوگیری از سرگردانی مراجعه کنندگان در پیداکردن معانی واقعی روایات، دو کار انجام شده است: ۱- انتخاب سوژه‌ها، ۲- زمینه سازی برای درک روایت؛ بدین صورت که قبل از آوردن یک حدیث، در چند خط، علت صدور، مکان و زمان روایت و هدف
امام علیه‌السّلام به روشنی بیان شده تا مطالعه کننده به آسانی اهداف سیاسی و عقیدتی آن بزرگوار را بشناسد. در این رابطه از روش
شهید مطهری در کتاب «داستان راستان» رهنمود گرفته شده است.
در تعیین جایگاه اصلی احادیث، سعی شده است تا علت لطف و محبت یا
خشم و
غضب در آغاز یا پایان روایات آورده شود.
مؤلف در کنار هر روایتی، سعی کرده است تا نتیجه‌های لازم و ضروری را به دست آورده و اهداف آموزشی خود را مشخص نماید.
برای روایات مطرح شده در کتاب، اسناد و مدارک متعددی از منابع دست اول اسلامی ارائه گردیده و نام راویان احادیث به طور کامل ذکر شده است.
با توجه به اینکه هدف اصلی در این مجموعه، نقل سخنان
صاحب الزمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف است، مؤلف سه محور اصلی که در طول
تاریخ در مورد ایشان مورد توجه بوده، مدنظر قرار داده و به همین دلیل گاهی در ضمن مقدمه احادیث یا در ترجمه و توضیح متن حدیث و یا در پاورقی‌ها، از بیان اشارات لازم در مورد این سه محور کوتاهی نکرده است.
این سه محور عبارتند از:
۱-
بشارت به اصل ظهور مصلح کل به طور عموم.
۲- در ضمن این بشارت، شخص ظهورکننده نیز مشخص شده که از چه نسلی است.
۳- سؤال از جریان رجعت امامان معصوم علیه‌السّلام و زندگی آنان در زمان
ظهور و حتی پس از
شهادت حضرت ولیعصر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف .
در ترجمه روایات، سعی بر این شده تا اهداف اصلی معصومین علیه‌السّلام در قالب عبارات فارسی گنجانده شود و مقید بودن به عبارات عربی، مشکلی را در فهم مباحث پدید نیاورد.
مقدمه مؤلف، ضمن اشاره به درست بودن این مطلب که همه چیز را باید از
قرآن خواست و در آن جستجو کرد، و تذکر این که بدون رهنمودهای عترت
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در قالب هزاران حدیث که در
تاویل و
تفسیر آیات مطرح شده، هرگز نمی‌توان حقایق قرآنی را شناخت و به ارزش‌های واقعی آن راه یافت؛ مجموعه «نهج الحیاة» - که کتاب حاضر جزئی از این مجموعه است- توضیح داده و ویژگی‌های آن را بیان کرده است.
هدف مؤلف معرفی الگوهای اصیل و ارزش‌های ناب اسلامی برای شناسایی بایدها و نبایدها از دیدگاه معصومین علیه‌السّلام است؛ لذا زحمت ارزیابی و مشکلات تشخیص صحت یا بطلان روایات را برخود هموار ساخته و از این رو با ملاک‌ها و مبانی اصولی و فقهی
شیعه و اصول مسلم اعتقادی، به نقد و ارزیابی روایات پرداخته است.
در این راستا سعی کرده است تا روایات مطرح شده مخالف
قرآن، سنت
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم عقل مستفاد از قرآن و حدیث،
اجماع علمای شیعه، اصول مسلم اعتقادی و صفات و ویژگی‌های معصومین علیه‌السّلام نباشد.
برخی از روایات مطرح شده عبارتند از:
حرف الف: که موضوعاتی از قبیل
ائمه، ارتش
امام زمان علیه السلام،
احسان و نیکوکاری،
امتحان و
انتظار در آن مطرح شده است.
مطالب مربوط به ائمه، در دو مبحث دنبال شده است:
۱- فضیلت امامان معصوم علیه‌السّلام : جایگاه امامان معصوم علیه‌السّلام در آفرینش، هیچ استقلالی از خود ندارد، بلکه هرچه هست از ذات پروردگار است. این جایگاه بزرگی است که گروهی از بندگان خدا، واسطه حاجات دیگر بندگان باشند و این ویژگی مخصوص امامان معصوم علیه‌السّلام است که واسطه فیض پروردگارند و هیچ اقدامی را بدون اذن
خداوند انجام نمی‌دهند.
۲- ضرورت اطاعت از آنان: انتخاب امام معصوم و دستیابی به پیشوای
عدل، کار آسانی نیست و اساسا این گونه انتخاب‌ها لغزش گاه‌های فراوانی دارد. برای عبور از این لغزش گاه‌ها فقط یک راه ممکن است و آن هم راه
ولایت و الگوگیری از گفتار امام معصوم علیه‌السّلام است.
در بخش ج: بعد از بیان روایتی که به افشای چهره
جعفر کذاب و رد ادعاهای باطل او در خصوص ارث بردن از حضرت
امام حسن عسکری علیه‌السّلام توسط
حضرت مهدی علیه‌السّلام پرداخته، روش امام زمان علیه‌السّلام در
جنگ تشریح شده است.
چون تعداد روایات نقل شده از امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف محدود بوده و از طرفی هم سعی مؤلف بر این است که هر آنچه از زبان مبارک امام زمان علیه‌السّلام صادر شده، هرقدر که کوتاه باشد، را ثبت کند، لذا در بعضی موارد، سخن آنحضرت فقط یک کلمه است؛ اما چون بار فرهنگی حدیث زیاد بوده، با توجه به قبل و بعد حدیث و مطالب آنها، آن حدیث آورده شده است.
در برخی موارد هم، روایت نقل شده، جنبه
فقه و بیان مسئله شرعی دارد که مؤلف آنها را یادآور شده و تذکر داده است تا در این موارد هر کسی به
رساله عملیه مرجع تقلید خود مراجعه نماید.
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و دیگر آثار مؤلف در انتهای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها، به ذکر منابع و توضیح برخی کلمات و عبارات روایات پرداخته است.
در پاورقی‌ها، کتابی که متن عربی حدیث از آن نقل شده، با علامت ستاره مشخص شده است. فهرست موضوعی منابع تحقق در آخر کتاب آمده است.
نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
