غبر (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
غَبَر (به فتح غین و باء) یکی از مفردات به کار رفته در
قرآن کریم به معنای ماندن و رفتن و از
لغات اضداد است.
غَبَر:
غَبُور بمعنى ماندن و رفتن است.
در
اقرب الموارد آمده: «غَبَرَ غُبُوراً: مَكَثَ وَ بَقِيَ وَ- ذَهَبَ وَ مَضَى» و آن از
لغات اضداد است. گرد را از آن
غُبار گويند كه بقيّه خاك پراكنده شده است.
(وَ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْها غَبَرَةٌ) (و صورتهايى در آن روز غبارآلود است)،
«غَبَرَه» بمعنى غُبار است.
راغب گويد: غَبَرَه، غبارى است كه بر روى چيزى نشيند و آنچه به رنگ غبار باشد.
ظاهرا مراد از
آیه گرفتگى و غمگينى روی‌هاست، نه اينكه بر آنها غبار نشسته است، مثل:
(وَ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ باسِرَةٌ) (و در آن روز صورتهايى عبوس و درهم كشيده است)،
كه به معنى بسيار
عبوس است و مثل:
(يَوْمَ تَبْيَضُّ وُجُوهٌ وَ تَسْوَدُّ وُجُوهٌ) (... روزى خواهد بود كه چهره‌هايى سفيد، و چهره‌هايى سياه مى‌گردد).
(فَأَنْجَيْناهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ) «لوط و خانواده او را نجات داديم مگر زنش را كه از بازماندگان بود».
در
مفردات گفته: غابر كسى است كه بعد از رفتن آنكه با او بود باز ماند.
لفظ
(الْغابِرِينَ) هفت بار در قرآن تكرار شده و همه درباره
زن لوط (علیه‌السّلام) است.
(مِنَ الْغابِرِينَ) نشان ميدهد كه او در عقيده و
بت‌پرستی و عدم
توحید در زمره
قوم لوط بود كه
عذاب شاملش شد و مراد از غابرين بنا بر
ظهور، بازماندگان در شهراند پس از خارج شدن لوط و اهلش.
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "غبر"، ج۵، ص۸۷.
